Ο Γιώργος Χατζηδάκης διακρίνεται στη φωτογραφία στις 27 Σεπτέμβρη του 1944 να απευθύνει χαιρετισμό δίπλα στην υψωμένη Ελληνική σημαία, στη μεγάλη συγκέντρωση του ΕΑΜ και των αντιστασιακών οργανώσεων στην πλατεία της Νεάπολης τις πρώτες μέρες της Απελευθέρωσης. Οι ομιλητές μιλούσαν από τον εξώστη (με τα σφυρήλατα στηθαία) του ιστορικού κτιρίου απέναντι από το σημερινό Ηρώον, σε ένα μεγάλο πλήθος γεμάτο παλμό και προσδοκίες για την ελεύθερη πια πατρίδα. Ο νεαρός φοιτητής της Ανωτάτης Εμπορικής της Αθήνας, ήτανε στέλεχος και γραμματέας της ΕΠΟΝ Αγίου Νικολάου και συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση και στις παράνομες τοπικές εκδόσεις που κρατούσαν ζωντανή τη φλόγα της εναντίωσης στους κατακτητές. Δεν είχε περάσει ακόμη ολόκληρος μήνας από τη μαύρη εκείνη μέρα στις 29 Αυγούστου που οι ναζί και οι συνεργάτες τους εκτέλεσαν στην Αγιά Χανίων, τον εθνομάρτυρα Ρούσο Κούνδουρο, μια σημαντική προσωπικότητα του Μεραμπέλου που υπήρξε ο ενωτικός ηγέτης της επιτροπής του ΕΑΜ στον νομό Λασιθίου τα δύσκολα εκείνα χρόνια.
Ο νεαρός μαχητής Γιώργος Χατζηδάκης κατάφερε να γλυτώσει από το εκτελεστικό απόσπασμα μαζί με άλλους 22 συλληφθέντες το φοβερό εκείνο καλοκαίρι πριν την οριστική αποχώρηση των Γερμανών τον Σεπτέμβρη του 1944 από το Λασίθι τότε που οι κατοχικές δυνάμεις σε συνεργασία με τον ντόπιο δωσιλογικό μηχανισμό και τη σύμπραξη του στρατιωτικού διοικητή Κρήτης Πασαδάκη – καταδικασμένου προδότη και όργανου της γερμανικής διοίκησης – είχαν εξαπολύσει πογκρόμ για την εκκαθάριση του νησιού από εκείνους που αντιστάθηκαν ενεργά και τους πολέμησαν μέχρι τέλους. Η μετακατοχική συνθήκη ευνόησε την ενσωμάτωση στον επίσημο μηχανισμό κάθε λογής προδοτών και εγκληματιών που φορώντας κουκούλες ή στολές με τη σβάστικα είχαν τρομοκρατήσει τον πληθυσμό και είχαν καταδιώξει απηνώς τις αντιστασιακές οργανώσεις, βοηθώντας τους κατακτητές να σπείρουν στην Κρήτη την καταστροφή και τον όλεθρο από την πρώτη μέρα που μαγάρισαν τη μεγαλόνησο.
Λίγες μέρες πριν, στις 19 του Σεπτέμβρη 1944, με απόφαση του συνταγματάρχη Γ. Μηλιαρά, στρατιωτικού διοικητή του Νομού Λασιθίου τις πρώτες μέρες της Απελευθέρωσης, ο Γιώργος Χατζηδάκης είχε οριστεί μέλος του νομαρχιακού συμβουλίου ως εκπρόσωπος των φοιτητών και της αντιστασιακής νεολαίας. Η τιμητική παρουσία του στην εκδήλωση λοιπόν αυτή είχε ένα ιδιαίτερο κυριολεκτικό και συμβολικό βάρος καθώς προδιέγραψε και τη συνολική προσωπική και πολιτική διαδρομή του στη συνέχεια.
Οι κατοπινές όμως εξελίξεις της ταραγμένης εκείνης εποχής, δεν ήταν οι αναμενόμενες για όσους εναντιώθηκαν στην κατοχική βαρβαρότητα. Η Κρήτη και ολόκληρη η χώρα τα επόμενα 5 χρόνια βίωσαν τις τραγικές εμπειρίες ενός Εμφυλίου σπαραγμού που όταν έληξε το 1949 εκτός από τις χιλιάδες ανθρώπινα θύματα επισώρευσε περισσότερα ερείπια και οδήγησε στη δημιουργία ενός μετεμφυλιακού κράτους ανάλγητου και μιας κοινωνίας βαθιά διχασμένης. Χρειάστηκε να περάσουν 30 χρόνια για να καταφέρει η χώρα να ξαναβρεί ένα βηματισμό που της επέτρεψε να επιχειρήσει ξανά μια συμφιλίωση των ανθρώπων της. Η χρονιά που αναγνωρίστηκε η Ενωμένη Εθνική Αντίσταση το 1982, υπήρξε η αφετηρία της οκταετούς θητείας του Γιώργου Χατζηδάκη ως Δημάρχου της πόλης του Αγίου Νικολάου. Μια θέση που είχε κατακτήσει με πολύ μόχθο και προσπάθεια, με τη συμμετοχή του στο παραγωγικό και κοινωνικό περιβάλλον της πόλης και με τη μετριοπαθή και υπεύθυνη προσωπική και επαγγελματική του διαδρομή.
Yποκλίνομαι την ημέρα της εκφοράς του στον Γιώργο Χατζηδάκη, σήμερα 26 του Μάη 2025, στην επέτειο την Μάχης της Κρήτης, τιμώντας παράλληλα τη μνήμη όλων εκείνων που εναντιώθηκαν στους εισβολείς που ήρθαν από τον ουρανό «για να καταστρέψουν την άνοιξη τω λεμονανθών» όπως έγραψε ο Γιώργος Σεφέρης. Απευθύνω ύστατο χαίρε σε έναν άνθρωπο μεγάλου πολιτικού και ηθικού αναστήματος, στον θαρραλέο νεαρό μαχητή της Εθνικής Αντίστασης, στον αφοσιωμένο ενεργό Πολίτη και εκλεγμένο -επί δύο θητείες- δήμαρχο της πόλης, στον στοργικό πατέρα και οικογενειάρχη, στον γοητευτικό συνομιλητή που γνώρισα, στον συμπολίτη μας τον οποίο διέκρινε δια βίου η βαθιά προσωπική καλλιέργεια και η αταλάντευτη πίστη στις αξίες και τις ιδέες που προωθούν τη συνύπαρξη. Ο Γιώργος Χατζηδάκης, στρατευμένος από τα νιάτα του στην ΕΠΟΝ -σε χαλεπούς καιρούς- και τοποθετημένος πολιτικά στο όραμα της δημιουργίας μιας δίκαιης κοινωνίας, αποτελούσε πάντα για όλους τους νεότερους μια ουμανιστική προσωπικότητα που διεύρυνε τους ορίζοντες της τοπικής κοινωνίας.
Ας αναπαυθεί εν Ειρήνη, ο κ. Γιώργος, ένας από τους έσχατους υπερασπιστές της νηφαλιότητας και της βαθιάς και ακλόνητης πίστης στους δημοκρατικούς συλλογικούς θεσμούς. Θα θυμούμαστε πάντα τον αγώνα του και θα αντλούμε πρότυπα, από το μαχητικό παράδειγμα και την ενεργή συμβολή του στην κοινή προσπάθεια και τη διαρκή προσδοκία για Ελευθερία και Απελευθέρωση σε ένα καλύτερο κόσμο!
Οδυσσέας Ν. Σγουρός, Άγιος Νικόλαος, 26.05.2025.
Eικόνες κειμένου:
- Ο Γιώργος Χατζηδάκης απευθύνει χαιρετισμό στην εκδήλωση για την Απελευθέρωση, στην πλατεία της Νεάπολης, στις 27 Σεπτεμβρίου 1944. (Προσωπικό αρχείο του ιδίου).
- Φωτογραφική λήψη της ίδιας συγκέντρωσης από τη σημερινή οδό Εθνικής Αντίστασης της Νεάπολης ( Αρχείο και λήψη Κων. Παπαμιτσάκη).
- Ο διορισμός του Γ. Χατζηδάκη στο νομαρχιακό συμβούλιο Λασιθίου μετά την Απελευθέρωση, από τον (Σχη) Γ.Μηλιαρά , στις19.09.1944 (Γ.Α.Κ Νεάπολης).
- Αντιστασιακές εκδόσεις της κατοχικής και μετακατοχικής περιόδου. «Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ» αποτελούσε έκδοση του Ν.Σ. της ΕΠΟΝ Νομού Λασιθίου (Γ.Α.Κ. Νεαπόλης).
