Τα εμβόλια σώζουν ζωές
Από την εκπομπή «Το Ευ στη Ζωή μας» στο Λατώ FM 103,3
Αργυρώ Νικολαράκη, Διευθύντρια Παιδιατρικής Κλινικής ΓΝΑΝ
Σταυρούλα Δελημπαλταδάκη, Ψυχολόγος – Παιδαγωγός
Χαρά Τυμπακιανάκη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Τα εμβόλια είναι η μεγαλύτερη επανάσταση στην Ιατρική. Έχουν αλλάξει την ποιότητα ζωής μας, έχουν επιμηκύνει το προσδόκιμο ζωής κι έχουν σώσει εκατομμύρια ανθρώπων.
Εμβόλια μπορούν να κάνουν τα παιδιά αλλά και οι ενήλικες. Η χώρα μας έχει εξασφαλίσει στους πολίτες της ένα πολύ καλό πρόγραμμα εθνικού εμβολιασμού, από τα καλύτερα στον κόσμο. Τα εμβόλια προφυλάσσουν αφενός το παιδί από ασθένειες που μπορεί να είναι θανατηφόρες ή ανίατες ή με σοβαρές παρενέργειες, πολυδάπανες και χρόνιες θεραπείες. Εξαιρετικά σημαντικό όφελος από τον εμβολιασμό είναι και η προστασία της Κοινότητας κι αυτό είναι ένα μεγάλο ηθικό ζήτημα. Όσο πιο πολλά άτομα εμβολιάζονται, τόσο περισσότερο εξασφαλίζεται η υγεία της κοινότητας και η εξάλειψη ασθενειών. Υπάρχουν παιδιά που για ιατρικούς λόγους δεν μπορούν να εμβολιαστούν και θα πρέπει να τα προστατέψουμε.
Τα οφέλη του εμβολιασμού είναι τεράστια και η ασφάλεια των εμβολίων είναι εδώ και πολλά χρόνια εξασφαλισμένη. Η αποτελεσματικότητα δε των εμβολίων στις ασθένειες για τις οποίες χορηγούνται, αυξάνεται σημαντικά με το πέρασμα των χρόνων. Παρενέργειες μπορούν να υπάρξουν, αλλά είναι σπάνιες, λίγες, ήπιες κι αντιμετωπίσιμες.
Αν φοβόμαστε τις παρενέργειες του εμβολιασμού, ας αναλογιστούμε ότι πχ στην Κρήτη, λίγες δεκαετίες πριν, υπήρχε Τμήμα Λοιμωδών Νοσημάτων στο ΠΕΠΑΓΝΗ. Ήταν τραγικό να νοσηλεύει κανείς παιδιά με εγκεφαλίτιδα από ιλαρά κι ανεμοβλογιά! Ε, αυτό έχει εξαλειφθεί!! Δυο χρόνια πριν πέθανε παιδάκι στο ίδιο νοσοκομείο επειδή δεν είχε εμβολιαστεί… Αντίθετα, δεν νοσηλεύονται παιδιά λόγω παρενεργειών από εμβολιασμό!
Ακούγονται κατά καιρούς διάφορες φήμες για τη συσχέτιση των εμβολίων με σοβαρά σύνδρομα όπως ο νεανικός σακχαρώδης διαβήτης κι ο αυτισμός. Δυστυχώς υπήρξε ένας γιατρός, ο Άντριου Γουέικφιλντ, το 1998 στην Αγγλία, ο οποίος δημοσίευσε μια μικρή μελέτη στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet» και η οποία συσχέτιζε το εμβόλιο ιλαράς – ερυθράς – παρωτίτιδας με τον αυτισμό. Να τονίσουμε ότι το περιοδικό απέσυρε το άρθρο ως αναξιόπιστο, ζητώντας συγγνώμη, καθώς, μεταξύ άλλων, ο Γουέικφιλντ βρέθηκε να έχει πληρωθεί από δικηγορική εταιρεία, η οποία ήθελε να μηνύσει μια εταιρεία παραγωγής εμβολίων, ενώ ο ίδιος είχε παράλληλα ήδη καταθέσει μια δική του πατέντα για ένα υποτίθεται ασφαλέστερο εμβόλιο που είχε αναπτύξει. Τελικά απαγορεύτηκε στον Γουέικφιλντ να ασκεί το ιατρικό επάγγελμα.
Παρόλο που έχουν περάσει πολλά χρόνια από τη δημόσια συγγνώμη του επιστημονικού περιοδικού και της καταδίκης του συντάκτη του άρθρου, ακόμη το επικαλείται ως θέσφατο το αντιεμβολιαστικό κίνημα –που σε πολλές χώρες συμβαδίζει με έναν αντικαθεστωτικό και αντιελιτίστικο λαϊκισμό- κι επιμένει να αμφισβητεί την ασφάλεια των εμβολίων.
Να τονίσουμε ξανά ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία επιστημονική συσχέτιση εμβολίων, αυτισμού και άλλων αυτοάνοσων ασθενειών, βάση πολλών επιστημονικών ερευνών όλα αυτά τα χρόνια. Αντίθετα, υπάρχει μια νέα μελέτη τώρα στην Κοπεγχάγη, η οποία διαπιστώνει μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης αυτισμού στα εμβολιασμένα παιδιά σε σύγκριση με τα ανεμβολίαστα.
Ένα άλλο επιχείρημα των αντιεμβολιαστών είναι ότι τα εμβόλια περιέχουν πρόσθετα και συντηρητικά. Ναι, όντως περιέχουν. Ουσιαστικά τα αντιγόνα που βάζουμε στον οργανισμό του παιδιού με τα εμβόλια θα παράξουν τα αντισώματα, όμως είναι ασφαλή κι αυτό εξασφαλίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, από τον οποίο ελέγχονται και βελτιώνονται κάθε χρόνο. Ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποιο συστατικό του εμβολίου έχει προκαλέσει πρόβλημα, αφαιρείται έπειτα από κλινικές μελέτες. Ούτως ή άλλως οι ποσότητες είναι τόσο μικρές αυτών των συστατικών, που δεν μπορούν να βλάψουν το παιδί. Σε αντίθεση με τα χημικά κι άλλες τοξικές ουσίες που καταναλώνει καθημερινά με τη διατροφή του το παιδί. Εκεί θα πρέπει να στρέψουμε περισσότερο τις ανησυχίες μας και να φροντίσουμε να τρέφεται με όσο πιο αγνά κι υγιή τρόφιμα γίνεται και να αφήσουμε την ιατρική επιστήμη να θωρακίσει κι εμάς και τους γύρω μας.
Τα εμβόλια απευθύνονται σε υγιή παιδιά, γι’ αυτό και παρακολουθούνται και βελτιώνονται συνεχώς! Να ησυχάσουν οι γονείς για τις τυχόν παρενέργειες και να μη ταυτίζονται με τη μαζική υστερία για τα αντιγόνα των εμβολίων. Καθημερινά εισέρχονται στον οργανισμό μας πολλά αντιγόνα που δεν ξέρουμε πόσο βλάπτουν την υγεία μας. Στα εμβόλια τα λίγα αντιγόνα που υπάρχουν, είναι απόλυτα ελεγμένα κι ασφαλή!!
Μεγάλη προσοχή απαιτείται επίσης και στον εμβολιασμό πριν ένα ταξίδι της οικογένειας και των παιδιών στο εξωτερικό. Ανάλογα τη χώρα προορισμού αλλά και το ατομικό ιστορικό του κάθε μέλους της οικογένειας, θα πρέπει να ακολουθήσουν και τον κατάλληλο εμβολιασμό.
Ενάμιση εκατομμύριο παιδιών πεθαίνουν κάθε χρόνο από ιλαρά, κυρίως στις υπανάπτυκτες χώρες. Θα πρέπει να νοιώθουμε προνομιούχοι που ζούμε σε μια χώρα με τόσο καλό σύστημα εμβολιασμού. Αυτό από μόνο του όμως δεν φτάνει, αν εμείς δεν φροντίζουμε να είμαστε συνεπείς στο χρόνο που πρέπει να γίνονται τα εμβόλια και οι επαναλήψεις τους. Πρέπει να τηρείται ευλαβικά το πρόγραμμα εμβολιασμού, κάνοντας όλες τις δόσεις που μας προτείνει ο/η γιατρός μας. Άλλωστε εφόσον κάθε χρόνο επικαιροποιείται το πρόγραμμα εμβολιασμού, όταν κρίνεται ότι μπορεί να αφαιρεθεί κάποια δόση, αφαιρείται, πχ του πνευμονιόκοκκου.
Όσο περισσότερα εμβόλια γίνονται στο παιδί, τόσο πιο ισχυρό ανοσοποιητικό αναπτύσσει, βάση των επιστημονικών ερευνών των τελευταίων χρόνων. Γι’ αυτό και συχνά γίνονται πολλαπλά εμβόλια κι όχι μεμονωμένα όπως παλιά. Στα πολλαπλά εμβόλια η αντισωματική απάντηση του παιδιού είναι μεγαλύτερη, εξού και γίνονται τετραπλά εμβόλια, εξαπλά κτλ. Αν βάλουμε 5-6 αντιγόνα στον οργανισμό, το παιδί αποκτά μεγαλύτερη ανοσία και φτάνουμε και πιο εύκολα έτσι στην ισόβια ανοσία που είναι και το ζητούμενο, γιατί έτσι προστατεύονται και οι ενήλικες.
Σε αρρώστιες που έχουν εξαλειφτεί, πχ η ευλογιά, δεν κάνουμε εμβόλια. Για άλλες αρρώστιες που έχουν εξαλειφτεί στην Ευρώπη αλλά όχι και στον πλανήτη γενικά, λόγω της πιθανότητας ταξιδίου ή μεταφοράς της νόσου από μετανάστη ή ταξιδιώτη, πρέπει να εμβολιαζόμαστε κανονικά.
Οφείλουμε να συμπεριφερόμαστε υπεύθυνα και ως προς τα παιδιά μας και ως προς την κοινότητα. Ενημερωνόμαστε μόνο από τον παιδίατρό μας, δεδομένου ότι ακολουθεί τα επιστημονικά πρωτόκολλα κι όχι θεωρίες και μόδες της εποχής. Να απαιτούμε την ευθύνη όσων βάλλουν εναντίον του εμβολιασμού, δεδομένου ότι ποτέ δεν υπήρξε επιστημονική μελέτη που να δείχνει συσχέτιση του εμβολιασμού με οποιαδήποτε νόσο ή σύνδρομο!!
Όσον αφορά το εμβόλιο της γρίπης, συστήνεται σε παιδιά άνω των έξι μηνών και είναι υποχρεωτικό στις ομάδες υψηλού κινδύνου (παιδιά με άσθμα, διαβήτη, νεφρική ανεπάρκεια κτλ). Στα μικρά παιδιά, κάτω των 9 χρόνων, που εμβολιάζονται πρώτη φορά, γίνονται δύο δόσεις, με μεσοδιάστημα 4 εβδομάδων.
Οι παιδικές αρρώστιες στην ενήλικη ζωή έχουν σοβαρότερες παρενέργειες. Με ένα τεστ αντισωμάτων μπορούμε να διαπιστώσουμε οι ενήλικες ποια εμβόλια έχουμε κάνει και ποια όχι και να εμβολιαστούμε για τις ασθένειες που στην παιδική μας ηλικία δεν κάναμε εμβόλιο.
Με έναν γενικευμένο στην κοινότητα εμβολιασμό και λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης και προφύλαξης από τις μεταδοτικές νόσους, μπορούμε να εξασφαλίσουμε πολύ καλύτερη υγεία για όλους!!
