Μετά το κραχ του 1929 στις ΗΠΑ και την παγκόσμια οικονομική κρίση που ακολούθησε, την πενταετία 1931 με 1936, το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα καθόταν σε αναμμένα κάρβουνα. Τα δικαιώματα των εργατών ήταν μηδαμινά και οι εργατικές κινητοποιήσεις πολλές φορές είναι αιματηρές.
Το αποκορύφωμα τους έλαβε χώρα τον Μάη του ’36 στην Θεσσαλονίκη. Η κυβέρνηση Μεταξά έπνιξε στο αίμα την απεργία των καπνεργατών της πόλης με απολογισμό 12 νεκρούς και 280 τραυματίες. Ο ματωμένος Μάης του ’36 αποτέλεσε αργότερα έμπνευση για τον Γιάννη Ρίτσο, όταν είδε μια φωτογραφία στον «Ριζοσπάστη» και έγραψε την ποιητική σύνθεση «Επιτάφιος», την οποία μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Από τις 29 Απριλίου, οι καπνεργάτες με την υποστήριξη του ΚΚΕ, κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας, με κύριο αίτημα την αύξηση του ημερομισθίου από τις 75 στις 135 δραχμές. Την συγκεκριμένη συμφωνία, γνώστη και ως «σύμβαση Παπαναστασίου», την αθετούσαν οι καπνέμποροι, οι οποίοι έβρισκαν όφελος στην ανεργία που μάστιζε τον κλάδο. Οι περισσότεροι εργάτες ουσιαστικά δούλευαν χωρίς αμοιβή, μόνο και μόνο για τους κολλούν τα ένσημα.
Ο Μεταξάς από την στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά του βρέθηκε μπροστά σε αυτήν την μεγάλη εργασιακή κρίση. Προσπάθησε να δώσει υποσχέσεις στους εργάτες για να τους καθησυχάσει, αλλά συγχρόνως ενθάρρυνε και την αδιαλλαξία των εργοδοτών.
Ξημερώματα 8ης Μαΐου, χιλιάδες διαδηλωτές θέλησαν να κατευθυνθούν προς το Διοικητήριο, στο σημερινό υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης, αλλά εμποδίστηκαν από την αστυνομία. Στις συγκρούσεις που ακολούθησαν τραυματίστηκαν δεκάδες απεργοί. Η υπερβολική βία των αστυνομικών κινητοποίησε και εργάτες από άλλους κλάδους, που κατέβηκαν και αυτοί στους δρόμους. Η κυβέρνηση Μεταξά φοβήθηκε τα χειρότερα και επιστράτευσε σιδηροδρομικούς και τροχιοδρομικούς και ανέθεσε στο Γ’ Σώμα Στρατού να είναι σε επιφυλακή.
Την επόμενη μέρα όμως, η απεργία μεγαλώνει με την συμμετοχή κι άλλων κλάδων. Οι περισσότεροι καταστηματάρχες δεν ανοίγουν τα μαγαζιά τους. Όλοι οι δρόμοι είναι πλημμυρισμένοι με διαδηλωτές, οι οποίοι προσπαθούν για ακόμα μια φορά να κατευθυνθούν προς το Διοικητήριο. Η χωροφυλακή επεμβαίνει ακόμα πιο βίαια. Στο τέλος της ημέρας, ο απολογισμός είναι τραγικός. 12 νεκροί και περίπου 280 τραυματίες.
Η κυβέρνηση δεν έχει έλεγχο της κατάστασης. Ο στρατός αποφασίζει να επέμβει. Ο διοικητής του Γ’ Σώματος Στρατού, διατάζει τους χωροφύλακες οι οποίοι δεν θα την έβγαζαν καθαρή, να κλειστούν στα αστυνομικά τμήματα, με τον στρατό να φυλάει τις εισόδους. Συγχρόνως απαγορεύει τις διαδηλώσεις. Οι απεργοί τον αψηφούν. Συγκεντρώνονται στη διασταύρωση των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου και εκεί εγκρίνουν ψήφισμα για την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων της χωροφυλακής. Εκείνο το βράδυ, δεν υπάρχει άλλη εξουσία στην Θεσσαλονίκη, παρά μόνο οι εργάτες, που έγιναν κύριοι της πόλης.
Στις 10 Μαΐου, έγινε η κηδεία των θυμάτων. Παρά την κινητοποίηση του στρατού, 200.000 άνθρωποι συνοδεύουν την πομπή. Μαζί τους και ένα στρατιωτικό τμήμα, που σύντομα ξέχασε τα καθήκοντά του και συμμετείχε κανονικά στην νεκρώσιμη ακολουθία. Μετά την κηδεία, τα πνεύματα ηρέμησαν. Στις 12 Μαΐου η απεργία έληξε με τα αιτήματα των καπνεργατών να γίνονται όλα δεκτά.
Ο Ιωάννης Μεταξάς έριξε την ευθύνη στους κομμουνιστές και τους απεργούς που προκάλεσαν τους χωροφύλακες. Κανείς δεν τον πίστεψε ή τον υποστήριξε. Αλλά κανένας δεν προσπάθησε να τον ανατρέψει. Γεγονός που τρεις μήνες μετά, οδήγησε στην δικτατορία της 4ης Αυγούστου.
Πηγή: eradio.gr
Από τις 29 Απριλίου, οι καπνεργάτες με την υποστήριξη του ΚΚΕ, κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας, με κύριο αίτημα την αύξηση του ημερομισθίου από τις 75 στις 135 δραχμές. Την συγκεκριμένη συμφωνία, γνώστη και ως «σύμβαση Παπαναστασίου», την αθετούσαν οι καπνέμποροι, οι οποίοι έβρισκαν όφελος στην ανεργία που μάστιζε τον κλάδο. Οι περισσότεροι εργάτες ουσιαστικά δούλευαν χωρίς αμοιβή, μόνο και μόνο για τους κολλούν τα ένσημα.
Ο Μεταξάς από την στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά του βρέθηκε μπροστά σε αυτήν την μεγάλη εργασιακή κρίση. Προσπάθησε να δώσει υποσχέσεις στους εργάτες για να τους καθησυχάσει, αλλά συγχρόνως ενθάρρυνε και την αδιαλλαξία των εργοδοτών.
Ξημερώματα 8ης Μαΐου, χιλιάδες διαδηλωτές θέλησαν να κατευθυνθούν προς το Διοικητήριο, στο σημερινό υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης, αλλά εμποδίστηκαν από την αστυνομία. Στις συγκρούσεις που ακολούθησαν τραυματίστηκαν δεκάδες απεργοί. Η υπερβολική βία των αστυνομικών κινητοποίησε και εργάτες από άλλους κλάδους, που κατέβηκαν και αυτοί στους δρόμους. Η κυβέρνηση Μεταξά φοβήθηκε τα χειρότερα και επιστράτευσε σιδηροδρομικούς και τροχιοδρομικούς και ανέθεσε στο Γ’ Σώμα Στρατού να είναι σε επιφυλακή.
Στις 10 Μαΐου, έγινε η κηδεία των θυμάτων. Παρά την κινητοποίηση του στρατού, 200.000 άνθρωποι συνοδεύουν την πομπή. Μαζί τους και ένα στρατιωτικό τμήμα, που σύντομα ξέχασε τα καθήκοντά του και συμμετείχε κανονικά στην νεκρώσιμη ακολουθία. Μετά την κηδεία, τα πνεύματα ηρέμησαν. Στις 12 Μαΐου η απεργία έληξε με τα αιτήματα των καπνεργατών να γίνονται όλα δεκτά.
Ο Ιωάννης Μεταξάς έριξε την ευθύνη στους κομμουνιστές και τους απεργούς που προκάλεσαν τους χωροφύλακες. Κανείς δεν τον πίστεψε ή τον υποστήριξε. Αλλά κανένας δεν προσπάθησε να τον ανατρέψει. Γεγονός που τρεις μήνες μετά, οδήγησε στην δικτατορία της 4ης Αυγούστου.
Πηγή: eradio.gr
