Είναι μερικές φορές που δεν ξέρεις πώς να αντιμετωπίσεις κάποιους πολιτικούς με τις δηλώσεις που κάνουν. Να τους πάρεις στα σοβαρά ή να κάνεις πλάκα;
Όταν διαπιστώνεις ότι σε δουλεύουν, πώς να συμβάλλεις σε έναν πολιτικό διάλογο, με προοπτική την εύρεση της βέλτιστης λύσης κάποιων προβλημάτων;
Μάθαμε λοιπόν ότι τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας στην Κρήτη κλείνουν, σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος την επίσκεψή του στην Κρήτη την χαρακτήρισε επίσκεψη με πράσινο χρώμα!
Μάθαμε επίσης ότι στη ζωή υπάρχουν πια μόνο δύο επιλογές: «ή Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ή κεριά!» δήλωσε ο υπουργός.
Ας σοβαρευτούμε όμως εμείς οι πολίτες και ας δούμε πως διαμορφώνεται η κατάσταση στο ενεργειακό γιατί δεν έχει να κάνει μόνο με την υπάρχουσα ζωή μα και με τη ζωή των παιδιών μας.
Γιατί οι προγραμματιζόμενες «επενδύσεις» δεν υπόσχονται παρά μια ανεπίστρεπτη καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος της Κρήτης (και όπως φαίνεται από τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών και άλλων περιοχών της πατρίδας μας όπως των Κυκλάδων, της Πελοποννήσου, της Στερεάς κ.α.).
Στις προγραμματισμένες επενδύσεις βιομηχανικών διαστάσεων ΑΠΕ σύμφωνα με το νόμο οι εταιρείες, για να υλοποιήσουν τα έργα τους, ήταν υποχρεωμένες να ποντίσουν δικά τους καλώδια διασύνδεσης με την Αττική ή την Πελοπόννησο.
Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, οι επενδυτές μπορούν να δεσμεύσουν χωρητικότητα στο καλώδιο διασύνδεσης που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ, συμμετέχοντας προφανώς κατ’ αναλογία στη χρηματοδότηση της κατασκευής του. Παράλληλα με δηλώσεις τους διάφοροι παράγοντες του ενεργειακού ζητήματος μεταξύ των οποίων και στελέχη του ΑΔΜΗΕ κάνουν ξεκάθαρα γνωστό ότι τα δύο καλώδια διασύνδεσης, το μικρό Κίσσαμος-Πελοπόννησος και το μεγάλο Ηράκλειο-Αττική μπαίνουν για να εξυπηρετήσουν τις μεγαλοεπενδύσεις βΑΠΕ.
Ο υφυπουργός Ενέργειας Γεράσιμος Θωμάς δήλωσε ότι με τα καλώδια θα μπουν 2500 MW ΑΠΕ! Έτσι οι μάσκες έπεσαν, εν μέσω κορωνοϊού!
Η πολυ τονισμένη ενεργειακή ανασφάλεια και η ενεργειακή απομόνωση της Κρήτης πήγαν περίπατο.
Αυτή που υπάρχει και είναι οδυνηρή είναι η ενεργειακή φτώχεια που περνάνε πολύ συμπολίτες μας. Παράλληλα έχει εγκριθεί η επέκταση του Αθερινόλακκου και το φυσικό αέριο σαν καύσιμη ύλη ώστε να είναι η μονάδα πιο ευέλικτη για να υποστηρίζει την στοχαστική παραγωγή ενέργειας των ΑΠΕ (τυχαία, μεταβλητή παραγωγή ενέργειας που εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες, αέρας για τα αιολικά, ήλιος για τα φωτοβολταϊκά).
Ας μη ξεχνάμε ότι η άδεια του Αθερινόλακκου λήγει το 2034 και ένα τμήμα του το 2048 σύμφωνα με την ΡΑΕ!
Το επιχείρημα της διασύνδεσης για το κλείσιμο των μονάδων της Κρήτης που καίνε ορυκτά καύσιμα καταρρέει.
Στην απόφαση 1097/2019 της ΡΑΕ αναφέρεται: «Η νέα γραμμή μεταφοράς Αθερινόλακκος – Σύστημα συσχετίζεται με την ανάπτυξη νέας ηλεκτροπαραγωγής στο ανατολικό άκρο της νήσου Κρήτης είτε συμβατικής, είτε ΑΠΕ…» ( ΦΕΚ τ.β΄ 1048/27/3/2020 σελ. 10877 έγκριση του 10ετούς προγράμματος ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας περιόδου 2019-2028).
Όπως λέει ο πρόεδρος της ΡΑΕ «χωρίς ισχυρές διασυνδέσεις δε νοείται ανάπτυξη ΑΠΕ, για την επίτευξη της απανθρακοποίησης».
Τα καλώδια επομένως μπαίνουν κυρίως για την εξαγωγή, εκτός Κρήτης, ενέργειας από βΑΠΕ, οι οποίες έχουν ανάγκη τα εργοστάσια βάσης.
Ο Αθερινόλακκος λοιπόν δεν κλείνει. Αυτό είναι πλέον καθαρό, κι εδώ προκύπτουν διαπιστώσεις που οφείλουν να μας απασχολήσουν.
Ο σχεδιασμός δεν αφορά την ενεργειακή επάρκεια της Κρήτης και τις ανάγκες των πολιτών, γιατί απλά η ενέργεια δεν είναι κοινωνικό αγαθό, ως όφειλε να είναι, μα είναι εμπόρευμα.
Ο όποιος σχεδιασμός υπάρχει ή είναι σε εξέλιξη, γίνεται για την κερδοφορία ορισμένων μεγάλων επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με το νέο Περιφερειακό χωροταξικό για το Λασίθι δύο περιοχές επιλέγονται, ανάμεσα σε οκτώ σε όλη την Κρήτη, για τις «επενδύσεις» βΑΠΕ: μια περιοχή στην κορεσμένη ήδη ορεινή περιοχή της Σητείας και η ευρύτερη ορεινή περιοχή του Κρούστα-Πρίνας-Καλαμαύκας, «χωρίς όμως να αποκλείεται η εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ σε περιοχές εκτός των ευρέων ζωνών αναζήτησης»..!!! (ΦΕΚ 260 9/11/2017). Έτσι εξηγούνται και οι άδειες για Οροπέδιο Λασηθίου, Καθαρό Κριτσάς κ.λ.π.
Η υλοποίηση αυτών των «επενδύσεων» διευκολύνεται πλέον και με τον νέο περιβαλλοντικό νόμο, που δεν υπολογίζει ούτε προστατευόμενες περιοχές, ούτε καταφύγια άγριας ζωής, ούτε ζώνες ειδικής προστασίας.
Και φυσικά ούτε την ευρωπαϊκή οδηγία για την προστασία του τοπίου, που είναι σε ισχύ από το 2010.
Σωστά λοιπόν ο νέος νόμος χαρακτηρίστηκε περιβαλλοντοκτόνος. Εξαιρετική η ανακοίνωση που έβγαλε η Ένωση Διοικητικών Δικαστών για το θέμα, «Δεν νοείται τέτοια σημαντικά νομοθετήματα να εισάγονται εν μέσω πανδημίας, όπου αντικειμενικά η δυνατότητα παρέμβασης των ενδιαφερόμενων φορέων, μεταξύ των οποίων και η Ένωσή μας (ως και εκ του ότι οι διοικητικοί δικαστές εκδικάζουμε σχετικές διαφορές), είναι περιορισμένη». Πολλές αντιδράσεις επίσης προέρχονται όχι μόνο από χιλιάδες πολίτες και συλλόγους, μα και από Πανεπιστημιακά τμήματα και διάφορους ερευνητικούς οργανισμούς. Ενδεικτικά καταγράφουμε: ΕΛΚΕΘΕ, Τμήμα Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Σχολή Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Αιγαίου, Τομέας Πολεοδομίας και Χωροταξίας ΕΜΠ, Συνήγορος του Πολίτη, Δήμοι, Περιφέρειες και δεκάδες άλλους φορείς.
Επανέρχεται ακόμη μια φορά ο προβληματισμός εάν το νόμιμο είναι και ηθικό κι ακόμα αν είναι δημοκρατικό. Αποφασίζουν οι πολίτες γι΄αυτούς τους νόμους; Ή έστω λαμβάνεται υπ΄όψιν η άποψη των τοπικών κοινωνιών; Ενημερώνονται οι πολίτες για τόσο σοβαρά θέματα; Νόμους ιστορικά φτιάχνουν και ολιγαρχικά καθεστώτα, μα δεν είναι δημοκρατικοί ακριβώς γιατί γίνονται εν αγνοία των πολιτών ή και εις βάρος τους. Οι πολίτες μπορούν να προσβάλλουν αυτούς τους νόμους; Ακόμη και την υλοποίηση τοπικών δημοψηφισμάτων, που προβλέπονται από τον νόμο Κλεισθένη (4555/2018), με το νόμο 4674 που ψήφισε η κυβέρνηση στις 11-3-2020, πάλι εν μέσω κορωνοϊού, αναστέλλει τη δυνατότητα διεξαγωγής τους μέχρι τέλος της τρέχουσας δημοτικής και περιφερειακής θητείας! Πως λοιπόν να έχουν δημοκρατική νομιμοποίηση και κύρος τέτοιοι νόμοι, ;
Η επερχόμενη υλοποίηση των καταστροφικών επενδύσεων είναι ένα πολιτικό θέμα πέρα από κομματικές αντιπαραθέσεις και δεν μπορούμε να το εμπιστευτούμε στους (επαγγελματίες) πολιτικούς. Ο μόνος δρόμος πλέον είναι η ενημέρωση των πολιτών και οι κινητοποιήσεις των τοπικών κοινωνιών.
Οι πολίτες που αντιδρούν δεν σημαίνει ότι είναι υπέρ των ορυκτών καυσίμων και κατά των ΑΠΕ. Αιώνες ο άνθρωπος λειτουργούσε αρμονικά με τη φύση και αυτό εκφράζεται εξαιρετικά στα δημοτικά μας τραγούδια. Οι πολίτες που αντιδρούν στις βΑΠΕ όπως και στις εξορύξεις υδρογονανθράκων δεν θέλουν να καταστραφεί ο τόπος τους, γιατί είναι όρος ύπαρξής τους. Δεν θέλουν να καταστραφούν, παραδοσιακές οικονομικές δραστηριότητες αιώνων, όπως η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία. Δεν καταλαβαίνουν πως μπορείς να σώσεις τον πλανήτη, όπως επικαλούνται πολιτικοί και εταιρείες, καταστρέφοντας το φυσικό περιβάλλον. Και χωρίς το φυσικό περιβάλλον των βουνών της η Κρήτη θα είναι ένα άδειο κέλυφος, ένας τόπος χωρίς ψυχή.
Γιώργης Λαγκαδινός
