Την απόλυτη φθινοπωρινή εξόρμηση στα φαράγγια Βελονάδου και Βιλανδρέδου κοντά στην Αργυρούπολη Ρεθύμνου πραγματοποίησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου 2023. Πρόκειται για μια πολύ δημοφιλή πεζοπορική διαδρομή και στο κάλεσμα της ανταποκρίθηκαν πολλοί φίλοι του συλλόγου απ’ όλα τα μέρη του νομού μας παρά το πρωινό ξύπνημα για να καλύψουμε τις 2,5 ώρες οδήγησης. Με μια σύντομη στάση στον γνωστό μας «Γρηγόρη» πάνω απ’ την Αγία Πελαγία, φτάνουμε και ξεκινάμε την πεζοπορία κατά τις 10.30 από το όμορφο χωριό Μούντρος, 25 χλμ ΝΔ του Ρεθύμνου με βενετσιάνικες πινελιές τόσο στο όνομα όσο και στις λεπτομέρειες της αρχιτεκτονικής.
Διασχίζοντας τα γραφικά στενά του Μούντρου απ’ άκρη σ’ άκρη κι ακολουθώντας κατηφορικό καλντερίμι ανάμεσα στα περβόλια, οδηγούμαστε στο πρώτο φαράγγι του Μούντρου (απ’ όπου ξεκινά) ή Βελονάδου (όπου καταλήγει), μια καταπράσινη στενή κοιλάδα με πλατάνια, όπου τα πεσμένα φύλλα τρίζουν στο πάτημά μας -όσο κι αν εδώ έχει βρέξει περισσότερο απ’ τα μέρη μας, το νερό δεν ήταν αρκετό. Η διάσχιση κρατάει μία ώρα περίπου κι έπειτα βγαίνουμε στον επαρχιακό ασφαλτοστρωμένο δρόμο απέναντι απ’ το χωριό Βελονάδο και θα περπατήσουμε για λίγο σε αυτόν, ώσπου μια πινακίδα μας υποδεικνύει τον παράδρομο για το έτερο των φαραγγιών το Βιλανδρέδο (από το όνομα παλιού οικισμού εκεί κοντά) ή Κολλητά (πολύ θεωρούν ότι έτσι ονομάζονται και τα δύο φαράγγια, επειδή συνδέονται μεταξύ τους σε μια ενιαία διαδρομή, αλλά το όνομα θα το εξηγήσουμε πιο μετά).
Το επίσης καταπράσινο αυτό φαράγγι (πλατάνια, ασφένδαμοι, λιοπρίνια, σφάκες, συκιές, αστύρακες, βελανιδιές και πρίνα είναι μόνο μερικά από τα δέντρα, που το στολίζουν) είναι πιο άγριο από το πρώτο. Καθώς είναι πιο στενό και το μονοπάτι σε πολλά σημεία κατεστραμμένο, πρέπει κάποιος να περπατήσει από την κοίτη του και σε πολλά σημεία να σκαρφαλώσει. Εντυπωσιακές είναι οι κουφάλες και οι σχηματισμοί των δέντρων και σε συνδυασμό με τα βρύα και τους κισσούς, που έχουν σκαρφαλώσει στους κορμούς ενισχύουν τη μυστηριώδη παραμυθική ατμόσφαιρα. Το πιο γνωστό κι εντυπωσιακό κομμάτι του φαραγγιού μάς περιμένει ωστόσο πριν το τέλος στο πιο στενό σημείο του, όπου τα ψηλά κάθετα βράχια μοιάζουν με μορφές έτοιμες να φιληθούν, χωρίς πάλι να τ’ αποφασίζουν εδώ κι αιώνες. Φτάνουν τόσο κοντά, που θα μπορούσε κάποιος, αν είχε λίγο μπόι, να τα ακουμπήσει τεντώνοντας τα χέρια (εξ ου και ‘Κολλητά’).
Φτάνουμε κάποτε στην έξοδο και πολλοί στεναχωριούνται φωναχτά που τέλειωσε αυτή η ομορφιά. Τέλειωσε; Όχι βέβαια! Ο αγροτικός δρόμος που ακολουθούμε περνάει δίπλα από πηγές νερού –εδώ σαν να στάζουν όλοι οι βράχοι!- από καταπράσινους κήπους με λαχανικά κι εσπεριδοειδή, αλλά και πολλές φυτείες αβοκάντο –φαίνεται πως το δημοφιλές αυτό οπωροφόρο βρήκε εδώ πρόσφορο έδαφος για καλλιέργεια. Επίσης πολλά ζωντανά μας παρατηρούνε καθώς περνάμε: εκτός απ’ τα συνήθη ανά την Κρήτη αιγοπρόβατα, βλέπουμε και ομάδες από αλανιάρες κότες! Παίρνουμε τέλος ανηφορικό όμορφο καλντερίμι ανάμεσα από δάφνες και μυρτιές και φτάνουμε στην αρχαία Λάππα. Εδώ, κάτω απ’ το ονομαστό γιγάντιο πλατάνι δίπλα στις πηγές, είναι ήδη μια παρέα νεαρών, που έχει στήσει ένα κύκλο τραγουδώντας με τη συνοδεία κιθάρας –τι ωραία κι αισιόδοξη εικόνα!
Την προσοχή μας κλέβουν ωστόσο οι εντυπωσιακοί υπόσκαφοι τάφοι ρωμαϊκής εποχής σε διάφορα μεγέθη, σκαλισμένοι σαν στρουμφοσπιτάκια μέσα στο ασβεστολιθικό πέτρωμα. Δίπλα είναι η εκκλησίτσα αφιερωμένη στις 5 παρθένες (!;), οι οποίες κατά τον θρύλο σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους και θάφτηκαν έπειτα σε λαξευτό τάφο πίσω από την εκκλησία.
Συνεχίζοντας τον ανήφορο φτάνουμε στο τέλος της διαδρομής μας στο μεγάλο γνωστό τουριστικό κεφαλοχώρι, γνωστό για τις πηγές του, την Αργυρούπολη. Παρά την πείνα και την κούρασή μας, δεν παραλείπουμε να ρίξουμε μια ματιά στους έρημους αυτήν την εποχή, αλλά και γι’ αυτό πιο όμορφους καταρράχτες και τις τεχνητές λιμνούλες γύρω απ’ αυτούς, όπου με έκπληξη βλέπουμε να λουφάζουν μεγάλα ψάρια-φύλακες! Δίπλα και ο μικρός σπηλαιώδης ναός του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου, από το σπήλαιο της Αγίας Δύναμης (!;), απ’ όπου πηγάζουν τα νερά κι αφού περάσουν από αναπαλαιωμένους νερόμυλους χύνονται στον ποταμό Μουσέλα. Στη συνέχεια μοιραζόμαστε στις δύο μοναδικές ανοικτές ταβέρνες για ένα ‘κερδισμένο με ιδρώτα’ φαγοπότι.
Πολύ ξεχωριστή εμπειρία, πολύ ιδιαίτερο μέρος, εξωτικό για την πετρώδη άνυδρη ανατολική μας Κρήτη. Τυχεροί όσοι σήμερα περπάτησαν τα 13 περίπου χιλιόμετρα της παραμυθένιας αυτής διαδρομής. Ευχαριστούμε πολύ τον αρχηγό μας, τον Γιάννη Ψαλλιδάκη, καλό γνώστη πολλών περιοχών της Κρήτης, απ’ τα πιο νέα μέλη της παρέας μας κι είμαστε πολύ τυχεροί για τη συμμετοχή του στον Σύλλογό μας!
Περισσότερες πληροφορίες, φωτογραφίες, χάρτη διαδρομής στο blog του Συλλόγου: ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ