Το Κουρταλιώτικο φαράγγι, διέσχισαν μέλη και φίλοι του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου, την Κυριακή 23 Αυγούστου 2020, με αφετηρία τις πηγές του ποταμού Κουρταλιώτη και τερματισμό στην εξωτική παραλία του Πρέβελη. Μοιραστήκαμε μια μοναδική εμπειρία, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής είναι μέσα στα κρύα νερά του ποταμού, σε τοπίο παραδεισένιας ομορφιάς που θυμίζει Αφρικανική όαση, με το παραποτάμιο φοινικόδασος και την εξωτική παραλία.
Η ομάδα μας ξεκίνησε νωρίς το πρωί της Κυριακής, με κατεύθυνση τον νότο του νομού Ρεθύμνης. Μετά από 3ωρο δρομολόγιο με λεωφορείο, φτάσαμε στην αφετηρία στις πηγές του Κουρταλιώτη ποταμού.
Ο Κουρταλιώτης ποταμός πηγάζει σε υψόμετρο 500μ, κοντά στο χωριό Κοξαρέ. Το μήκος του φθάνει τα 7χλμ περίπου, διαρρέει το ομώνυμο φαράγγι και σχηματίζει τη λίμνη Πρέβελη λίγο πριν εκβάλει στα νότια παράλια στο Λυβικό πέλαγος. Με τα νερά του αρδεύονται περίπου 11.500 στρέμματα γης.
Αποβιβαστήκαμε λίγο μετά τις 10:00 και θαυμάσαμε το υπέροχο τοπίο. Ακολουθήσαμε τα σκαλοπάτια που οδηγούν στο γραφικό ξωκλήσι του Οσίου Νικολάου, που φωλιασμένο σε μια βουνοπλαγιά αγναντεύει τις θάλασσες του Νότου. Σύμφωνα με την παράδοση ο άγιος άγγιξε τον βράχο από όπου ανάβλυσε νερό σχηματίζοντας πέντε πηγές. Η θέα από ψηλά, από τον περίβολο της εκκλησίας προς τις πηγές που αφήνουν άφθονο νερό να πέσει με ορμή ανάμεσα από θεόρατα βράχια, είναι μαγευτική. Στη συνέχεια ανεβήκαμε τα σκαλιά πήραμε το μονοπάτι αριστερά που οδηγεί μέσα στο φαράγγι και συνεχίσαμε προς τον μικρό καταρράκτη που δημιουργείται από τις πηγές που τροφοδοτούν το ποτάμι με νερό.
Από τα πιο όμορφα και εντυπωσιακά φαράγγια της Κρήτης το φαράγγι του Κουρταλιώτη, βρίσκεται 22χλμ νότια από την πόλη του Ρεθύμνου. Το επιβλητικό του ανάγλυφο, σε συνδυασμό με τον Κουρταλιώτη ποταμό που το διασχίζει, την πλούσια βλάστηση, καθώς και το εξωτικό παραποτάμιο φοινικόδασος, κάνουν την διάσχιση του φαραγγιού ανεπανάληπτη εμπειρία. Ακόμα κι αν δεν γνωρίζει κανείς από πού πήρε το όνομα του λίγα λεπτά μέσα στο φαράγγι φτάνουν για να καταλάβει: ο ήχος του ανέμου, περνώντας μέσα από το φαράγγι, μεταλλάσσεται σε διαπεραστικά ‘κούρταλα’, δηλαδή χειροκροτήματα στην τοπική διάλεκτο. Πολλές μικρές σπηλιές υπάρχουν στα βράχια κατά μήκος της διαδρομής , ενώ μικροί και μεγαλύτεροι καταρράκτες ενισχύουν την ιδιαίτερη αισθητική του τοπίου, με τα δέντρα σχεδόν να κολυμπούν μέσα στο ποτάμι. Η πλούσια βιοποικιλότητα που χαρακτηρίζει αυτή τη γωνιά της Κρήτης την τοποθέτησε στις Περιοχές του Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000 και τμήμα της έχει ανακηρυχθεί καταφύγιο άγριας ζωής. Περίπου στη μέση του φαραγγιού, βγαίνοντας από το ποτάμι, μπορεί κανείς να θαυμάσει τα δύο κύρια κτιριακά συγκροτήματα της μονής Πρέβελης, δηλαδή τη μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (Κάτω Μονή – ιδρύθηκε τον 10ο – 11ο αιώνα) και την μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (Πίσω Μονή – ιδρύθηκε τον 16ο – 17ο αιώνα).
Η ομάδα μας σύντομα βρέθηκε να ‘τσαλαβουτά’ στα δροσερά νερά του ποταμού, που εξακολουθούν να τρέχουν ορμητικά παρότι βρισκόμαστε ήδη στο τέλος του καλοκαιριού. Η είσοδος του φαραγγιού επιβλητική με τα βραχώδη κάθετα πρανή κατάφυτα με θαμνώδη βλάστηση. Το ποτάμι κυλάει κελαρυστό, ενώ ο δυνατός άνεμος που φυσά επιβεβαιώνει την ονομασία του φαραγγιού, καθώς φτάνει στα αυτιά μας σαν δυνατά χειροκροτήματα (κρούταλα). Διασχίζουμε μικρές λιμνούλες ή κολυμπάμε σε άλλες μεγαλύτερες, ενώ πολύ συχνά χρειάζεται να ‘σκαρφαλώσουμε’ πάνω με μεγάλους βράχους, που έχουν λειανθεί από το νερό.
Πεντακόσια μέτρα πριν την γέφυρα βγαίνουμε από το ποτάμι και περπατάμε στον δρόμο, καθώς το νερό στο σημείο αυτό είναι πολύ βαθύ και η πεζοπορία δύσκολη. Την προσοχή μας τραβά εγκαταλειμμένο κτίριο, που πιθανό λειτουργούσε σαν λιοτρίβι σε αλλοτινούς καιρούς (φάμπρικα το αποκαλούν οι ντόπιοι). Προχωρούμε μέχρι το γεφύρι και κάνουμε στάση σε παρακείμενη ταβέρνα. Θαυμάζουμε το πετρόκτιστο μονότοξο γεφύρι, που επιβιώνει αγέρωχο στο πέρασμα των αιώνων και παραμένει το ίδιο επιβλητικό παρά την μικρή ποσότητα νερού που κυλά κάτω από το τόξο του. Εξαιρετικό δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, χτίστηκε με δαπάνη του μοναστηριού ώστε να μπορούν οι κάτοικοι της περιοχής να διασχίζουν τους χειμερινούς μήνες το ποτάμι με ασφάλεια.
Συνεχίζουμε από παρακείμενο χωματόδρομο μέχρι το σημείο όπου ο ποταμός γίνεται προσπελάσιμος. Το τοπίο νεραϊδένιο, καθώς η πυκνή βλάστηση καθρεφτίζεται στο νερό, δημιουργώντας πράσινες αποχρώσεις και ιριδισμούς. Περπατάμε ή μάλλον κολυμπάμε, καθώς συχνά το νερό φτάνει πάνω από τους ώμους. Η διαδρομή για την διάσχιση του φαραγγιού μέχρι την παραλία είναι λιγότερο από 8 χλμ και φυσιολογικά χρειάζεται 3 ώρες περπάτημα. Ο χρόνος όμως σχεδόν διπλασιάζεται, γιατί περπατάμε μέσα στο νερό, υπάρχουν καθυστερήσεις στα δύσβατα σημεία και απαραίτητα διαλείμματα για ξεκούραση.
Σε αρκετά σημεία η διάσχιση είναι ιδιαίτερα απαιτητική, καθώς όταν τα περάσματα στενεύουν το νερό κυλά με μεγάλη ορμή, με κίνδυνο να μας παρασύρει. Αναγκαζόμαστε να βγούμε από το νερό και να περπατήσουμε ακολουθώντας την όχθη, αν και το περπάτημα έξω από το ποτάμι είναι εξίσου δύσκολο, καθώς πρέπει να ανεβοκατεβούμε ψηλά, ολισθηρά βράχια. Λίγο πριν βγούμε στην παραλία, τεράστιοι μονόλιθοι κλείνουν το δρόμο μας. Χρειάζεται να σκαρφαλώσουμε πάνω στα βράχια, που συχνά είναι σε αλλεπάλληλες σειρές. Με δυσκολία ισορροπούμε πάνω στη λειασμένη από το νερό επιφάνεια τους και συχνά αναγκαζόμαστε να κάνουμε …τσουλήθρα και να πέσουμε μέσα σε βαθιές ‘κολύμπες’ γεμάτες δροσερό νερό. Στα δύσκολα σημεία οι άντρες της ομάδας αποδεικνύονται πραγματικοί ιππότες, καθώς συχνά ένα ‘χέρι βοήθειας’ από τον συνοδοιπόρο που προηγείται είναι απαραίτητο. Ανταμοιβή μας για τις δυσκολίες το υπέροχο τοπίο με τους θεόρατους φοίνικες που καθρεφτίζονται στα πράσινα νερά του ποταμού.
Από τις πιο διάσημες και αγαπημένες παραλίες της Κρήτης, η παραλία του Φοινικα ή Πρεβελη βρίσκεται 35χλμ νότια της πόλης του Ρεθύμνου. Σπάνιο τοπίο, φιλοξενεί το δεύτερο μεγαλύτερο φοινικόδασος της Κρήτης, με δέντρα του αυτοφυούς κρητικού φοίνικα ή φοίνικα του Θεόφραστου. Εκτός από φοίνικες κατά μήκος της όχθης του ποταμού υπάρχουν λιγαριές, πικροδάφνες, χαρουπιές, σκίνα και καλαμιές. Η λευκή άμμος και η καταγάλανη θάλασσα, μαζί με τους πυκνούς, παραποτάμιους φοίνικες που καθρεπτίζονται στα νερά, συνθέτουν ένα τοπίο ασύλληπτης ομορφιάς! Μοναδική εμπειρία μια βόλτα με τα πόδια στο δέλτα του ποταμού, μέσα από στενά μονοπάτια ανάμεσα σε φοίνικες που σκιάζουν τα πάντα κι αφήνουν μικρά ανοίγματα προς το ποτάμι που κυλάει ειρηνικά τα πρασινογάλαζα νερά του.
Μετά από 5,5 ώρες, έχοντας διανύσει 7,7χλμ, φτάσαμε στην ξακουστή παραλία του Πρέβελη. Απολαύσαμε το μοναδικό τοπίο που σε ταξιδεύει σε εξωτικά μέρη, κάναμε αναζωογονητικό μπάνιο στη λιμνοθάλασσα και στα ζεστά νερά του Νότιου πελάγους της Κρήτης και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Ανηφορίσαμε τα πολυάριθμα σκαλοπάτια που καταλήγουν στον χώρο στάθμευσης, απολαμβάνοντας την πανοραμική θέα προς την βραχώδη ακτογραμμή και το μοναδικό οικοσύστημα που σχηματίζει το φοινικόδασος με το ποτάμι και την παραλία, με τον πολυφωτογραφημένο βράχο μέσα στο νερό. Επιστρέψαμε στον ΄Αγιο Νικόλαο αργά το βράδυ, έχοντας μοιραστεί μια μοναδική εμπειρία και γεμάτοι από αλησμόνητες εικόνες παραμυθένιας ομορφιάς.
