Στην κορυφή του Αφέντη Σταυρού 1467μ , στα όρη της Θρυπτής ανέβηκε ο ΕΟΣ Λασιθίου την Κυριακή 21 Ιουνίου, την μεγαλύτερη ημέρα του φετινού έτους, καθώς σήμερα ξεκινά το θερινό ηλιοστάσιο.
Η ανάβαση μας, είχε και εδώ χαρακτήρα διαμαρτυρίας, προκειμένου να “περάσουμε” το μήνυμα για την προστασία των περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί NATURA 2000, και βρίσκονται σε κίνδυνο μετά το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο.
Η περιοχή της Θρυπτής αποτελεί μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλους που η σπουδαιότητα της έγκειτε στην μεγάλη ποικιλία από καλά διατηρημένα οικοσυστήματα που βρίσκονται σε μικρή σχετικά περιοχή με δύσκολη πρόσβαση. Περιλαμβάνει μια περιοχή “Κοινοτικού Ενδιαφέροντος” (pSCI του Ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000 GR 4320005) και μία “Ζώνη ειδικής Προστασίας” (SPA,GR 4320014).
Η χλωρίδα της περιοχής είναι πλούσια σε κοινά και ενδημικά είδη τα οποία παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στη Θρυπτή έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 62 είδη ενδημικών φυτών της Κρήτης, ενώ η καμπανούλατης Ιεράπετρας (Campanula hierapetrae), ένα ενδημικό αμάραντο (Helichrysumdoerfleri) και η ενδημική μινουάρτια (Minuartia wettsteinii) είναι είδη που βρίσκονται μόνο στη Θρυπτή, ενώ έχει παρατηρηθεί και το αγκάθι Eryngium amorginum φυτρώνει εδώ μόνο στο νησί της Αμοργού.
Ακόμη, στην περιοχή διακρί-νονται σπάνια και προστατευόμενα είδη χλωρίδας, όπως το ασιατικό κυδωνίαστρο (Cotoneaster nummularius), η ενδημική μαργαρίτα (Anthemis abrotanifolia)και η βραχόφιλη τουλίπα (Tulipa saxatilis), αλλά και οι ορχιδέες Barlia robertiana, Ophrys sphegodes subsp. cretensis, Orchis anatolica subsp. sitiaca, Ophrys sitiaca, Ophrys sphegodes subsp. cretensis και Ophrys basilissa, καθώς και το Limodorum
abortivum. Στην περιοχή υπάρχει πευκοδάσος (Pinus brutia) με πολύ παλιά δέντρα (το μεγαλύτερο μέρος του οποίου όμως κάηκε πριν από αρκετά χρόνια).
Εδώ βρίσκουμε και το ενδημικό δένδρο της Κρήτης την “αμπελιτσιά” (Zelkova abelicea), δένδρο που υπάρχει μόνο στο νησί και πουθενά αλλού στον κόσμο.
Είναι ένα από τα 6 είδη του γένους Zelkova που υπάρχουν παγκοσμίως και η παρουσία του στην Κρήτη χρονολογείται εκατομμύρια χρόνια πριν.
Η αμπελιτσιά φύεται σε όλους στους ορεινούς όγκους της Κρήτης, όμως οι πληθυσμοί της απειλούνται από την υπερβόσκηση, το ποδοπάτημα από τα ζώα, τη διάνοιξη αγροτικών δρόμων, τις δασικές πυρκαγιές και τώρα από την τοποθέτηση των μεγάλων ανεμογεννητριών. Η αμπελιτσιά είναι συνδεδεμένη με την παράδοση της Κρήτης καθώς χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή της παραδοσιακής κατσούνας”.
H περιοχή Θρυπτής αποτελεί επίσης σημαντικό καταφύγιο άγριας ζωής, καθώς σ’ αυτήν εντοπίζεται ένας σημαντικός βιότοπος για τα αρπακτικά αλλά και πολλά είδη εντόπιας πανίδας.
Η ΑΝΑΒΑΣΗ
Ανεβήκαμε στην κορυφή ξεκινώντας από την μικρή πλατεία του οικισμού (842μ.), σημείο όπου περνά το ευρωπαικό μονοπάτι Ε4 (Υπάρχει σχετική πινακίδα και πληροφοριακός χάρτης της γύρω περιοχής).
Το μονοπάτι στο ξεκίνημα του, στα πρώτα 100μ., του έχει αντικατασταθεί με τσιμεντένιο., όμως μετά από λίγο συνεχίζει όπως τον παλιό καλό καιρό να ανεβαίνει την πλαγιά ανάμεσα στις αναβαθμίδες με τα αμπέλια.
Περνάμε τον “Πευκιά” (997μ.), το μικρό πευκοδάσος που μας πλημμυρίζει με την πρωινή δροσιά του, απολαμβάνοντας παράλληλα καθώς το διασχίζουμε την γαλήνια ησυχία του.
Στη συνέχεια το μονοπάτι συνεχίζει σε βραχώδες πεδίο, γίνεται περισσότερο απότομο, δίνει την αίσθηση στον ορειβάτη ότι ανεβαίνει προς τον ουρανό ενώ χαρίζει εντυπωσιακές εικόνες του οροπεδίου της Θρυπτής στα χαμηλότερα. Στα 1300 μέτρα βρισκόμαστε στο πρώτο μεγάλο πλάτωμα πριν την κορυφή. Εδώ είναι ο τόπος που φυτρώνει ένα από τα ενδημικά αγριολούλουδα της Θρυπτής το μικρό Ελίχρυσο και η ομάδα αισθάνεται ιδιαίτερη συγκίνηση που το εντοπίζει στον οικότοπο του και μάλιστα ακριβώς στην περίοδο άνθηση του.
Συνεχίζοντας στο υψίπεδο (κοντά στα 1330μ.) προχωράμε ανατολικά στην περιοχή που συναντάμε το σημαντικό ενδημικό δέντρο των ορεινών όγκων της Κρήτης την “Αμπελιτσά ή Ανέγνωρο” ένα από τους ελάχιστους πλέον πληθυσμούς που κινδυνεύουν και χρήζει ιδιαίτερης προστασίας.
Μία μικρή ομάδα μας κατεβαίνει ακριβώς στο σημείο που υπάρχει μικρός πληθυσμός, τον οποίο εντοπίζει με μεγάλη χαρά εκεί ανάμεσα στην φρυγανώδη βλάστηση στις ανατολικές πλαγιές του βουνού 200 μέτρα περίπου χαμηλότερα της κορυφής.
Η κορυφή του Αφέντη βρίσκεται στα 1467μ. από το επίπεδο της θάλασσας. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια την χαρακτηρίζει ο μεγάλος πύργος-κεραία κινητής τηλεφωνίας, αντί το μικρό κατάλευκο εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού που γιορτάζει με την “ύψωση του ” στις 14 του Σεπτέμβρη.Εδώ την πρώτη επίσημη ημέρα του φετινού καλοκαιριού,απολαύσαμε την απίστευτη και ανεμπόδιστη θέα της κορυφής και δίπλα στο εκκλησάκι απλώσαμε το πανό μας, σε μια μικρή προσπάθεια από μέρους μας, για ευαισθητοποίησης όλων, προκειμένου να προστατεύσουμε το περιβάλλον και τον ορεινό όγκο της Θρυπτής που κινδυνεύει. Εδώ σε αυτόν τον μοναδικό τόπο πάνω από την εντυπωσιακή χαράδρα του Χα ,δίπλα στο πανέμορφο πευκοδάσος σε μια περιοχή απείρου φυσικού κάλλους, σχεδιάζεται η εγκατάσταση 18 ανεμογεννητριών !
Δεν θα επιτρέψουμε σε κανένα να βεβηλώσει αυτόν τον ευλογημένο τόπο, που παραλάβαμε από τους γονείς και τους παππούδες μας και τον οποίο έχουμε υποχρέωση μας να παραδώσουμε στα ακέραιο παιδιά μας.
Δεν είμαστε κατά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των αιολικών πάρκων, λέμε όμως και αγωνιζόμαστε να μείνουν έξω από τις προστατευμένες περιοχές NATURA 2000 .
ΕΟΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ
