Σταγόνα στον ωκεανό φαντάζει η δυνατότητα πρόσληψης εργαζομένων από τρίτες χώρες προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες για εργασία κυρίως στους κλάδους του επισιτισμού και του τουρισμού, με την τουριστική σεζόν να κάνει πρεμιέρα με τουλάχιστον 80.000 κενές θέσεις εργασίας.
Aπό τις συνολικά 89.690 θέσεις μετακλητών εργαζομένων που έχουν εγκριθεί από την αρχή του χρόνου, για όλες τις ειδικότητες, οι 11.000 έχουν ήδη καλυφθεί με αποτέλεσμα ανοικτές θέσεις για ρεσεψιόν, για μάγειρες και για βοηθούς κουζίνας να μην υπάρχουν πλέον.
Οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό και τον επισιτισμό είναι αναγκασμένες να ψάξουν στην ελληνική αγορά εργασίας για την κάλυψη των αναγκών τους, με τις ειδικότητες που αναζητούνται κατά κύριο λόγο να είναι οι καμαριέρες, σερβιτόροι, υπάλληλοι υποδοχής και εργαζόμενοι στο μπαρ.
Η κατάσταση αυτή προκαλεί έντονη ανησυχία στους επιχειρηματίες, αλλά και στους εκπροσώπους των εργαζομένων στον κλάδο, που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου αναδεικνύοντας έναν ακόμη μεγάλο κίνδυνο, παράλληλα με την υποβάθμιση των όρων και συνθηκών εργασίας, αυτόν της υποβάθμισης της ποιότητας των παρεχoμένων υπηρεσιών.
Αλλωστε, η απάντηση στην ερώτηση γιατί οι Ελληνες εποχικοί στον τουρισμό αρνούνται να στελεχώσουν τις επιχειρήσεις, έχει δοθεί πολλές φορές τα τελευταία χρόνια. Αφενός, σε πραγματικούς αριθμούς, οι εποχικοί εργαζόμενοι στον τουρισμό αυξάνονται ανά έτος, γεγονός που δείχνει ότι τα κενά δημιουργούνται κυρίως γιατί αυξάνονται οι ανάγκες των επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με τα στοιχεία που αποκαλύπτει σήμερα η «Κ», ότι ενώ το 2019, τη χρονιά πριν από την εμφάνιση του κορωνοϊού, ο αριθμός των μοναδικών προσώπων που επιδοτήθηκαν ως εποχικοί εργαζόμενοι σε τουρισμό – επισιτισμό ήταν 152.788, το 2024, όταν και πάλι οι κενές θέσεις εργασίας σύμφωνα με τους εμπλεκόμενους ξεπερνούσαν τις 80.000, οι επιδοτούμενοι ήταν 184.388. Αριθμός που αποτελεί ρεκόρ.
Σημαντικό ρόλο βέβαια διαδραματίζουν και οι χαμηλές αμοιβές, με τους μισθούς σε πολλές ειδικότητες να είναι σημαντικά χαμηλοί, συχνά χωρίς αντίστοιχη κάλυψη του κόστους ζωής, ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές. Παράλληλα, δραματικές είναι, σε όχι σπάνιες περιπτώσεις καταγγελιών, οι συνθήκες εργασίας αλλά και διαμονής των εργαζομένων, καθώς παρατηρείται εντατικοποίηση της εργασίας, χωρίς την τήρηση βασικών και θεσμοθετημένων προβλέψεων, όπως η ύπαρξη 11 ωρών ξεκούρασης μεταξύ δύο βαρδιών και η υποχρεωτική παροχή ρεπό, αμέσως μετά την εργασία π.χ. 7 ημέρες την εβδομάδα, όπως προβλέφθηκε πέρυσι, σε τοπική σύμβαση εργασίας. Τέλος, δεν είναι λίγοι οι άνεργοι που επιλέγουν άλλες εργασίες, πιο μόνιμες, καθώς οι περισσότερες θέσεις στον τουρισμό είναι προσωρινές, με απασχόληση λίγων μηνών, γεγονός που δεν προσφέρει επαγγελματική σταθερότητα.
Εσχάτως, προέκυψε ένα ακόμη πρόβλημα, σε σχέση αυτή τη φορά με τους μετακλητούς εργαζομένους που έρχονται –έπειτα από πολλές καθυστερήσεις και δυσκολίες– στη χώρα μας, καθώς παρατηρείται ότι ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των εργαζομένων εγκαταλείπει πρόωρα τη θέση εργασίας ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, παραβιάζει τους όρους της νόμιμης διαμονής. Σύμφωνα με τη WorkInGreece.io, τη νούμερο 1 πλατφόρμα για διεθνείς εργαζομένους και τη μετάκληση στην Ελλάδα, μεταξύ των αιτιών αυτού του φαινομένου είναι οι συνθήκες διαμονής, διατροφής και μετακίνησης που συχνά δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των εργαζομένων, η έλλειψη ενημέρωσης ως προς τη φύση της εργασίας, το ωράριο, τις αμοιβές ή τα δικαιώματά τους, με αποτέλεσμα η προσδοκία να μη συναντά την πραγματικότητα, αλλά και η ανεξέλεγκτη δράση συγκεκριμένων κυκλωμάτων διακίνησης μεταναστών, που προσεγγίζουν εργαζομένους λίγο μετά την άφιξή τους και τους δελεάζουν με υποσχέσεις για «καλύτερες» δουλειές, συχνά σε άλλες χώρες της Ε.Ε., παραβιάζοντας το νομικό καθεστώς τους.
Το θέμα της κάλυψης των κενών θέσεων εργασίας σε τουρισμό και επισιτισμό απασχόλησε και τη συνάντηση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στους συγκεκριμένους κλάδους (ΠΟΕΕΤ) με τις συναρμόδιες υπουργούς Εργασίας Νίκη Κεραμέως και Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκε εκτενώς η ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων των εργαζομένων μέσω της πιστής εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας καθώς και των εντατικών ελέγχων που διενεργεί η Επιθεώρηση Εργασίας. Παράλληλα, υπήρξε κοινή διαπίστωση ότι η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας έχει αποδώσει ήδη θεαματικά αποτελέσματα στον τουρισμό καθώς κατά τον πρώτο μήνα χρήσης της, τον Μάρτιο του 2025, οι δηλωθείσες υπερωρίες αυξήθηκαν κατά 637%.
Πηγή: kathimerini.gr