Ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Αρμόδιος για την Αποκατάσταση από Φυσικές Καταστροφές και την Κρατική Αρωγή, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, απάντησε στο πλαίσιο του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, την Δευτέρα 23 Οκτωβρίου 2023, σε Επίκαιρη Ερώτηση του Βουλευτή κ. Εμμανουήλ Συντυχάκη.
Στην Επίκαιρη Ερώτηση του Βουλευτή Ηρακλείου, κ. Εμμανουήλ Συντυχάκη, σχετικά με τον σεισμό του 2021 στο Αρκαλοχώρι και πως έχει διαμορφώσει τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων σήμερα, ο Υφυπουργός, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, στην πρωτολογία του, ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως: «[…] από την πρώτη στιγμή για την αντιμετώπιση των καταστροφών που υπέστη το Αρκαλοχώρι ήμασταν εκεί. Ξεκινήσαμε ουσιαστικά την υλοποίηση ενός σχεδίου στήριξης και αποκατάστασης το συντομότερο δυνατόν, με συχνή παρουσία στο πεδίο, με στόχο η στήριξη να φτάσει γρήγορα και δίκαια σε όσους την έχουν ανάγκη. Μάλιστα, ξεκίνησε η υλοποίηση του σχεδίου στήριξης αποκατάστασης με συχνότατη παρουσία στο πεδίο. Ήμουν εκεί πάρα πολλές φορές και είμαι εκεί όποτε χρειαστεί. Συνεπώς, έχουμε μια πολύ καλή εικόνα της κατάστασης. Ξέρουμε τους ανθρώπους που μένουν στους οικίσκους και που δεν μένουν στους οικίσκους και πώς εμπλέκονται στην τοπική κοινωνία.
Έτσι, λοιπόν, ξεκινήσαμε τη χορήγηση της πρώτης αρωγής μέσα από τη πλατφόρμα arogi.gov.gr. Πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής, αποζημίωση για τις πρώτες ανάγκες των νοικοκυριών και της οικοσκευής, πρώτη αρωγή έναντι της επιχορήγησης προς πληγείσες επιχειρήσεις αλλά και αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Και μάλιστα, ενεργοποιήθηκε ένα σχήμα στήριξης των νοικοκυριών με την υψηλότερη μέχρι τότε στήριξη, όπου στην περίπτωση ενός σπιτιού που είχε χαρακτηριστεί ως «κόκκινο» από τα αρμόδια κλιμάκια η πρώτη ενίσχυση έφτανε ανά σπίτι τις 20.000 ευρώ. Δεν έχει ξανά διατεθεί τέτοιο ποσό για ένα σπίτι.
Έτσι, αθροιστικά, η πρώτη αρωγή έφτασε τα 66 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων: 13,6 εκατομμύρια ευρώ για αποζημίωση οικοσκευής, 49,4 εκατ. ευρώ για την πρώτη αρωγή έναντι στεγαστικής συνδρομής και 3 εκατ. ευρώ ως πρώτη αρωγή έναντι της επιχορήγησης προς επιχειρήσεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Πρώτη αρωγή, που θα συμψηφιστεί με το τελικό ποσό της ενίσχυσης και της αποζημίωσης, άρα οι πολίτες θα πρέπει να υποβάλουν τους φακέλους στις αρμόδιες υπηρεσίες, όπως και το γνωρίζουν.
Δυστυχώς, μέχρι τώρα δεν έχει γίνει η υποβολή των σχετικών φακέλων από αρκετούς πολίτες της περιοχής, με αποτέλεσμα – προς διευκόλυνσή τους – να επεκταθεί ο χρονικός ορίζοντας για την υποβολή από δύο έτη σε τρία έτη. Και αυτό έγινε με σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα. Συνεπώς, είναι χρήσιμο οι πολίτες να υποβάλλουν το συντομότερο δυνατόν τους φακέλους που προβλέπεται.
Πρέπει να σημειώσω ότι σε αρκετές περιπτώσεις, άμεσα, υπέβαλαν τους φακέλους τους στο σχήμα της κρατικής αρωγής και έλαβαν πέραν της πρώτης αρωγής, ενίσχυση οι επιχειρήσεις. Έλαβαν και προκαταβολή 25% άμεσα και το τελικό ποσό της επιχορήγησης. Συγκεκριμένα, πέραν της πρώτης αρωγής 142 επιχειρήσεις έλαβαν τη μορφή προκαταβολής 415.000 ευρώ, με την τελική επιχορήγηση προς 365 επιχειρήσεις, να έχει διαμορφωθεί κοντά στις 650.000 ευρώ, ενώ στην εν λόγω επιχορήγηση περιλαμβάνονται και 12 αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις ενισχύθηκαν με άλλα δύο στοχευμένα μέτρα στήριξης. Το ειδικό καθεστώς του τότε Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, για την απόδοση μη επιστρεπτέας επιχορήγησης, σε ποσοστό 50% των ετησίων δαπανών, με ανώτατο όριο τις 18.000 ευρώ, όπου 133 επιχειρήσεις έλαβαν περισσότερα από 1 εκατ. ευρώ, για την ακρίβεια, 1.025.000 ευρώ. Επιπλέον αυτών, το ειδικό καθεστώς του Υπουργείου Οικονομικών για την έκτακτη στήριξη των επιχειρήσεων του Αρκαλοχωρίου, όπου 183 επιχειρήσεις έλαβαν περίπου 1.050.000 ευρώ. Φυσικά, και την επόμενη περίοδο σε συνεργασία με τον τοπικό Εμπορικό Σύλλογο στο Αρκαλοχώρι θα επιχειρήσουμε να διαμορφώσουμε ένα ειδικό σχήμα με αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Προς την ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και η υλοποίηση όλων των άλλων μέτρων στήριξης, όπως η επιδότηση ενοικίου, που είναι εν ισχύ και αξιοποιείται από όποιον θέλει να την αξιοποιήσει, η στήριξη των εργαζομένων σε αναστολή εργασίας, αλλά και η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, που μόνο για τη διετία 2021-2022 μεταφράζεται σε περισσότερα από 800.000 ευρώ.
Φυσικά, το μεγάλο ζητούμενο είναι η υλοποίηση του σχήματος της στεγαστικής συνδρομής για να επισκευάσουν τα σπίτια τους οι πολίτες. Και εκεί, όμως, γνωρίζετε ότι υπάρχει ζήτημα. Υπάρχει ζήτημα, που σχετίζεται με τις ελλείψεις στους φακέλους, αλλά και θέματα που αφορούν το ιδιοκτησιακό καθεστώς των κτηρίων και ανοιχτές κληρονομικές υποθέσεις. Υπάρχει ζήτημα, που δεν καθορίζεται από τον τελευταίο μήνα που ναι, τα στελέχη του τοπικού γραφείου της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών μετέβησαν στη Θεσσαλία για τις αυτοψίες, λόγω των αναγκών και των συνθηκών, αλλά σταδιακά επιστρέφουν και συνεχίζουν το έργο τους στην Κρήτη. Μάλιστα, σχεδιάζουμε να ενισχύσουμε περαιτέρω το στελεχιακό δυναμικό του σχετικού γραφείου, ενώ προς επικούρηση αυτών συνεργάζονται και τα στελέχη από τα Χανιά.
Υπάρχει ζήτημα λοιπόν, η επίλυση του οποίου, απαιτεί τη διευθέτηση χρόνιων θεμάτων στην περιοχή. Δεν είναι κάτι που γίνεται απλώς από μία υπηρεσία […]».
Εν συνεχεία στην δευτερολογία του ο Υφυπουργός, κ. Τριαντόπουλος, ανέλυσε τα ζητήματα που έχουν προκύψει στο Αρκαλοχώρι και οδηγούν στην καθυστέρηση των διαδικασιών, ενώ κατέστησε σαφές ότι, για το σχήμα της κρατικής αρωγής ισχύει και εφαρμόζετε ότι προβλέπεται και για όλες τις υπόλοιπες περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. Συγκεκριμένα, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι: «όπως έχω αναφέρει και σε άλλες ευκαιρίες και στο Αρκαλοχώρι θα ισχύσει ό,τι ισχύει και σε όλες τις περιοχές που χτυπιούνται από φυσικές καταστροφές. Αυτό θέλω να το καταστήσω ξεκάθαρο και αυτό ισχύει και στο σχήμα της στεγαστικής συνδρομής, η υλοποίηση του οποίου ξεκίνησε με μια εκτεταμένη διαδικασία ελέγχων και αυτοψιών, αλλά και με τη δημιουργία τοπικού Γραφείου στην περιοχή της Γενικής Διεύθυνσης και Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών, το οποίο γραφείο όπως σας είπα ενισχύεται και από τα Χανιά, αλλά σχεδιάζουμε να ενισχυθεί περαιτέρω με επιπλέον προσωπικό. Μια διαδικασία αυτοψιών που περιλάμβανε 11.500 ταχείες αυτοψίες και 7.600 επανελέγχους από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Μια διαδικασία με ξεκάθαρα χαρακτηριστικά και στοιχεία από την αρχή ως προς τους φακέλους που πρέπει να κατατεθούν.
Όπως ανέφερα και πριν, μεγάλος αριθμός φακέλων είναι σε εκκρεμότητα, καθώς υπάρχουν ζητήματα ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς και ως προς το κληρονομικό καθεστώς των σπιτιών. Δεν τα αναφέρατε αυτά, δεν είδα να τα αγγίζετε. Καμία αναφορά σε αυτά τα ζητήματα που αφορούν σημαντικό μέρος του πληθυσμού και που επηρεάζει τους φακέλους. Ας δούμε ποιο το παράδειγμα για την αποκατάσταση των ζημιών, μιας και αναφερθήκατε σε νούμερα. Για την αποκατάσταση των πληγέντων κτηρίων έχουν υποβληθεί 2.428 αιτήσεις για έκδοση άδειας επισκευής και έχουν εκδοθεί μόνο 38 άδειες. Οι υπόλοιποι φάκελοι επισκευής των πληγέντων κτηρίων παρουσιάζουν ελλείψεις ως προς τα απαιτούμενα, σύμφωνα με τις ισχύουσες αποφάσεις, δικαιολογητικά. Έχουν αποσταλεί 930 έγγραφα που αφορούν ελλείψεις δικαιολογητικών, ενώ 1.149 ιδιοκτήτες ενημερώθηκαν άμεσα για τις ελλείψεις στην κατάθεση του φακέλου με φύλλο πληρότητας. Άρα, με την προσκόμιση των ζητούμενων δικαιολογητικών θα εκδοθούν άμεσα και οι άδειες επισκευής.
Για όλα αυτά τα ζητήματα φυσικά, για ακόμη μια φορά, θα πραγματοποιήσουμε την επόμενη περίοδο ακόμη μια ενημερωτική προσπάθεια προς όλες τις κατευθύνσεις. Υπάρχουν φυσικά και περιπτώσεις -λίγες- που δεν υπάρχουν ζητήματα στον φάκελο και στο ιδιοκτησιακό καθεστώς, οπότε δρομολογούνται οι αποφάσεις για το επόμενο στάδιο της στεγαστικής συνδρομής. Και βέβαια, το ότι στεκόμαστε στα ζητήματα που έχουν προκύψει στο Αρκαλοχώρι δεν σημαίνει ότι το σχήμα της στεγαστικής συνδρομής, όπως το βρήκαμε και το παραλάβαμε, δεν χρήζει βελτίωσης και εκσυγχρονισμού. Σίγουρα θέλει και επεξεργαζόμαστε την αλλαγή του σχετικού θεσμικού πλαισίου, μέσα στην επόμενη περίοδο, σε συνέχεια και σχετικής επεξεργασίας που έχει γίνει με νομοθετική πρωτοβουλία που έχει ετοιμάσει κατά την προηγούμενη θητεία το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Όπως, θα πρέπει να δούμε εκ νέου και τη διαδικασία κατεδαφίσεων των επικινδύνως ετοιμόρροπων κτηρίων, όπου το εγχείρημα μέσα από την έκτακτη χρηματοδότηση στο Δήμο για να υλοποιήσει, δεν προχώρησε με τους ρυθμούς που θέλαμε να είχε προχωρήσει. Δηλαδή, όπως προχώρησε και σε άλλες περιοχές. Δεν έχουν κατεδαφιστεί όλα τα ετοιμόρροπα κτήρια από το Δήμο, αλλά δεν αναφερθήκατε σε αυτό. Όπως θυμάστε πριν από έναν και πλέον χρόνο κατεβήκαμε κάτω με τον Δήμαρχο Ανατολικής Σάμου, με τον Δήμαρχο Τυρνάβου, για να μεταφέρουν τεχνογνωσία, για το πώς έγινε σε εκείνες τις περιοχές και κατεδαφίστηκαν τα κτήρια, αλλά παρόλα αυτά δεν προχώρησε η διαδικασία όπως έπρεπε για τα επικινδύνως ετοιμόρροπα κτήρια. Δυστυχώς, λοιπόν, δεν είχαμε το αποτέλεσμα των άλλων περιοχών και τώρα θα πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο της συνεργασίας με την Περιφέρεια σε αυτό το πεδίο για να προχωρήσουν γρήγορα.
Σημειώνω μέχρι τώρα ότι η έκτακτη χρηματοδότηση προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης που περιλαμβάνει και το κόστος για τα σχολεία που αναφέρατε, έχει φτάσει τα 15 εκατ. ευρώ. Μέρος αυτών διατέθηκε και για την κατασκευή των οικισμών των οικίσκων για τους σεισμόπληκτους συμπολίτες μας που αναφερθήκατε, σύμφωνα με το προβλεπόμενο θεσμικό πλαίσιο γνωστό σε όλους από την αρχή, τόσο ως προς τους δικαιούχους ιδιοκτήτες των σπιτιών όσο και ως προς τους δικαιούχους ενοικιαστές. Όπως ανέφερα και στην αρχή το πλαίσιο είναι το ίδιο και αφορά όλους. Δεν κάνουμε διακρίσεις και επειδή είχαμε εντοπίσει τις αρρυθμίες ως προς την υλοποίηση του πλαισίου και ενδεχόμενη εκμετάλλευση αυτού από πολίτες που δεν έπρεπε, ήδη η αρμόδια υπηρεσία έκανε ελέγχους, όπως και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Οι κανόνες είναι οι ίδιοι για όλους και είναι ίδιοι και ξεκάθαροι, για να αποτρέψουν όσους θέλουν να εκμεταλλευτούν καταστάσεις σε βάρος συμπολιτών μας που βρίσκονται σε ανάγκη. Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με όλους, για να προχωρήσει το σχέδιο στήριξης και αποκατάστασης του Αρκαλοχωρίου, με δημοσιονομική επίπτωση κοντά στα 300 εκατ. ευρώ. Και θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε εντατικά με όλους».
