ΑΠΟΚΟΠΟΣ ή ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑ,
καλλιτεχνικό έργο στο πλαίσιο των ενεργειών ένταξής της Σπιναλόγκας στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.
Ο Δήμος Αγίου Νικολάου ανέθεσε στον συνθέτη Νίκο Ξυδάκη και στον ποιητή Διονύση Καψάλη να δημιουργήσουν ένα πρωτότυπο καλλιτεχνικό έργο, το οποίο θα συμπεριληφθεί στο φάκελο υποψηφιότητας της Σπιναλόγκας. Το γεγονός αυτό συμβάλλει τα μέγιστα στη δημοσιότητα της πρότασης, αλλά και γενικότερα στην προσπάθεια που καταβάλλεται για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου.
Πηγή έμπνευσης ο εμβληματικός τόπος της Σπιναλόγκας, που αποτελεί σύμβολο του πόνου, της απομόνωσης και του μαρτυρίου, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής, μέσα από τον αγώνα των ανθρώπων για επιβίωση.
Το μουσικὸ έργο «Απόκοπος ή Σπιναλόγκα» του Νίκου Ξυδάκη δημιουργήθηκε για δύο φωνὲς και σύνολο οργάνων, κλασικών και παραδοσιακών, στο οποίο αφηγηματικά μέρη εναλλάσσονται με λυρικά και οργανικὰ ιντερμέδια με τραγούδια.
Πάνω σ᾽ ἕναν αφηγηματικό καμβά που δημιουργεί ο Διονύσης Καψάλης και που παρακολουθεί την εις «Ἅδου κάθοδον» ενὸς νοσηλευόμενου στη Σπιναλόγκα, πλέκονται άλλες ιστορίες, εικόνες και περιστατικά απὸ τη ζωὴ των έγκλειστων, με αναφορὰ στην Αυτοβιογραφία του Επαμεινώνδα Ρεμουντάκη, την ιστορία του Ορφέα και της Ευρυδίκης ως τον Απόκοπο του Μπεργαδή.
Το έργο θα ηχογραφηθεί με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ, που συμπράττει σε αυτό το μεγάλο εγχείρημα.
Την ερμηνεία των δύο ρόλων έχουν αναλάβει ο ταλαντούχος Θοδωρής Βουτσικάκης και η καταξιωμένη σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη.
Στο ρόλο του Απόκοπου ο Βασίλης Σκουλάς.
Στα αφηγηματικά ιντερμέδια οι δύο δημιουργοί, ο Νίκος Ξυδάκης και ο Διονύσης Καψάλης.
Στην ενορχήστρωση του έργου είναι ο Δημήτρης Μπουζάνης, τη διεύθυνση της ορχήστρας έχει αναλάβει ο Γιώργος Παπαδόπουλος, ενώ συμμετέχουν και οι σολίστες παραδοσιακών οργάνων, Δημήτρης Βαρελόπουλος στο λαούτο, Γιώργος Κοντογιάννης στη λύρα και Νεκτάριος Σταματέλος στο νέυ.
Παράλληλα με την προετοιμασία του μουσικού έργου, εξελίσσεται η δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ, σε σκηνοθεσία του διεθνώς βραβευμένου Πάνου Καρκανεβάτου. Ένα οδοιπορικό της δημιουργίας του έργου, με σκοπό να καταγράψει με πληρότητα το ιστορικό αποτύπωμα του εμβληματικού χώρου της Σπιναλόγκας και να αποδώσει δυναμικά το πέρασμά της στην νέα εποχή, ως ένας χώρος Πολιτισμού.
Στις 18 Ιουλίου, θα πραγματοποιηθεί η πρώτη παρουσίαση του έργου στο νησί της Σπιναλόγκας. Μια μεγάλη συναυλία με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ και όλους τους συντελεστές που συμμετέχουν στο έργο θα βρεθούν επί σκηνής, σε αυτόν τον εμβληματικό τόπο, ως η ζωντανή αποτύπωση του έργου στο χώρο για τον οποίο δημιουργήθηκε.
Το όλο εγχείρημα πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου και τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης.
