Μαρούλι, ραπανάκια, αγγουράκια και άλλα λαχταριστά, ολόφρεσκα ζαρζαβατικά μεγαλώνουν εδώ και λίγο καιρό χωρίς προβλήματα στο γερμανικό πειραματικό θερμοκήπιο EDEN-ISS, που βρίσκεται στην Ανταρκτική. Είναι το πρώτο επιτυχημένο πείραμα Γερμανών να καλλιεργήσουν λαχανικά χωρίς χώμα και φως ημέρας, ακολουθώντας τα πρότυπα αμερικανικών επιστημονικών ομάδων, οι οποίες καινοτομούν στον τομέα των υβριδικών υδροπονικών καλλιεργειών ήδη από τη δεκαετία του 80.
«Περιμέναμε με ενθουσιασμό τα λαχανικά» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πάουλ Τσάμπελ, μέλος της γερμανικής ομάδας. Μέσα στις πρώτες εβδομάδες των προσπαθειών τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: 3,5 κιλά πράσινης σαλάτας, 70 ραπανάκια και 18 αγγουράκια.
Πρόβες για το διάστημα από την Ανταρκτική
Τα λαχανικά μεγαλώνουν μέσα στο ειδικό θερμοκήπιο κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες. Υπολογιστές προηγμένης τελευταίας τεχνολογίας καταγράφουν συνεχώς όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τα φυτά: θερμοκρασία, υγρασία, συγκέντρωση οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στο χώρο. «Έχουμε μάθει πολλά για την αυτόνομη ανάπτυξη φυτών. Είναι ξεκάθαρο ότι η Ανταρκτική είναι η ιδανική τοποθεσία για αυτή την έρευνα», ανέφερε επίσης ο επικεφαλής του πρότζεκτ Ντάνιελ Σούμπερτ. Μέχρι στιγμής όλα τα λαχανικά που μάζεψαν οι επιστήμονες είχαν μεγαλώσει σε συνθήκες θερμοκηπίου. Παράλληλα αναπτύσσονται επίσης στο ίδιο θερμοκήπιο πιπεριές, ντομάτες, βασιλικός, μαϊντανός, κορίανδρος.
Με τα φρούτα όμως υπάρχει πρόβλημα. «Πρέπει να είμαστε υπομονετικοί με τις φράουλες. Ακόμη περιμένουμε να πιάσουν οι σπόροι» σημειώνει ο Ντ. Σούμπερτ.
Οι κλιματολογικές συνθήκες στην Ανταρκτική δεν επιτρέπουν την ευδοκίμηση φρούτων και λαχανικών σε εξωτερικό περιβάλλον. Η μέση θερμοκρασία είναι κάτω από -20 βαθμούς Κελσίου και ο ήλιος σπάνια είναι αρκετός ώστε να αναπτυχθούν βρώσιμα φρούτα και λαχανικά. Ωστόσο οι Γερμανοί ερευνητές που εργάζονται στην Ανταρκτική στο πλαίσιο ειδικού προγράμματος του Γερμανικού Κέντρου Αεροναυπηγικής (DLR) της Βρέμης τα κατάφεραν, κάτι που γεννά ελπίδες για μελλοντική καλλιέργεια φρέσκων φυτικών πρώτων υλών στο διάστημα, στη Σελήνη ή τον Άρη. Αυτός είναι ο απώτερος στόχος αυτών των προσπαθειών, εξηγεί ο Π. Τσάμπελ.
Το φιλόδοξο γερμανικό πρότζεκτ διεξάγεται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Άλφρεντ Βάγκενερ, ενώ το θερμοκήπιο βρίσκεται μόλις 400 μέτρα από τον Ερευνητικό Σταθμό Νοϊμάιερ ΙΙΙ. Στον σταθμό αυτό της Ανταρκτικής μένουν προς το παρόν μόνο τρεις επιστήμονες. Για τους ερευνητές τα λαχανικά ήταν έτσι μια ευχάριστη έκπληξη. Πέρα από το μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον, «τα λαχανικά ήταν πεντανόστιμα και ήταν σαν να έχουν βγει απευθείας από τον κήπο», ανέφερε ο επικεφαλής του σταθμού Μπέρναρντ Χοπ. Και σε κάθε περίπτωση «ήταν πολύ ωραία να παίρνεις την πρώτη σοδειά φρέσκων λαχανικών από το θερμοκήπιο στην Ανταρκτική».
