Για την εικόνα του ιικού φορίου από τις μετρήσεις των λυμάτων αλλά και για το Εθνικό Δίκτυο Επιδημιολογίας Λυμάτων για την ανίχνευση και ποσοτικοποίηση του ιού SARS-CoV-2 στα αστικά λύματα πόλεων στις Περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Πελοποννήσου και Κρήτης που δημιουργείται από τον ΕΟΔΥ, μίλησε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Κρήτης και επιστημονική υπεύθυνη του ΠΕΔΥ Κρήτης, Άννα Ψαρουλάκη, στην εκπομπή «Πρώτη ματιά στην ενημέρωση» και το Νίκο Σγουρό.
Όπως είπε, υπάρχει μία τάση σε όλες τις πόλεις της Κρήτης κάθε εβδομάδα παίρνουμε κάνουμε δύο δειγματοληψίες – σε άλλες πόλεις υπάρχει ;eνα δείγμα σύνθετο που με αυτόματο δειγματολήπτη παίρνει όλο το 24ωρο σταθερή ποσότητα ανά μια-δυο ώρες δεν έχουν όλοι αυτή τη δυνατότητα και παίρνουν ένα δείγμα μεσοσταθμικό – όλες τις πόλεις τις παρακολουθούμε και αυτό που φαίνεται είναι μία αύξηση. Ξεκινήσαμε να παρακολουθούμε τέλος Νοεμβρίου – αρχές Δεκεμβρίου όταν ξεκινήσαμε υπήρχε ένα μέτριο φορτίο έως και υψηλό σε κάποιες πόλεις, το οποίο ανακόπηκε όμως μετά το lockdown του Νοεμβρίου. Έτσι λοιπόν ο Δεκέμβρης κύλησε ομαλά, ακόμα και μετά τις γιορτές στις περισσότερες πόλεις, σχεδόν με χαμηλά φορτία έως μη ανιχνεύσιμα σε κάποιες πόλεις όμως υπάρχει μία τάση αύξησης με διακύμανση και διαβάθμιση ανάλογα με την πόλη από τις 26-27 του Ιανουαρίου και μετά. Στον Άγιο Νικόλαο η αύξηση στα λύματα εντοπίστηκε όπως είπε από τις 28/1 και αυξήθηκε 9 με 10 φορές από αυτή την πρώτη αύξηση. Στην περιοχή το ιικό φορτίο παραμένει σταθερό μεν, αλλά υψηλό. Την προηγούμενη εβδομάδα δεν είχαμε αύξηση, παραμένει το ιικό φορτίο που είχαμε μια μέρα πριν.
Στο Ρέθυμνο μετά από μια πάρα πολύ υψηλή αύξηση την περασμένη εβδομάδα, έχουμε το τελευταίο δείγμα να έχει αρχίσει να πέφτει στο μισό. Στο Ρέθυμνο οι ενδείξεις εμφανίστηκαν μία εβδομάδα πριν έχουμε την εκτίναξη των κρουσμάτων, το ίδιο έγινε και στον Άγιο Νικόλαο.
Για το εθνικό δίκτυο λυμάτων από τον ΕΟΔΥ, είπε ότι «το λύμα είναι ένα δείγμα με πολύ μεγάλη διακύμανση από στιγμή σε στιγμή στον Άγιο Νικόλαο παίρνουμε με ένα μεσοσταθμικό κάποια στιγμή της μέρας, καταλαβαίνετε ότι θα ήταν διαφορετικά και πιο έγκυρα τα αποτελέσματα εάν περνάμε μία δειγματοληψία 24 ώρες αντιπροσωπευτικό δείγμα ανά μία ώρα, κλπ.».
Για τη δημιουργία του Εθνικού δικτύου – που θα συντονίζει ο ΕΟΔΥ και θα συμμετέχουν το Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του Τμήματος Χημείας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Εργαστήριο Υγιεινής του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών, η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), τα Περιφερειακά Εργαστήρια Δημόσια Υγείας του ΕΟΔΥ στη Θεσσαλία και την Κρήτη καθώς και το Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (ΚΕΔΥ) του ΕΟΔΥ – είπε πως «αυτή τη βδομάδα ανταλλάσσουμε μεταξύ μας τα εργαστήρια που συμμετέχουμε δείγματα για να κάνουμε επικύρωση των μεθόδων, στη συνέχεια έχουμε την κανονικοποίηση του δείγματος. Πρέπει λοιπόν να γίνει ένας εξορθολογισμός του δείγματος διότι υπάρχουν πολλοί φυσικοί και χημικοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν. Αφού γίνουν όλα αυτά, εφαρμόζουμε ένα μοντέλο το οποίο θα γίνει στο μέλλον, αφού όμως λύσουμε αυτά, όλα τα εργαστήρια του δικτύου, τότε μπορούμε πιο έγκυρα να δώσουμε μία αναγωγή να κάνουμε αναγωγή σε ανθρώπινα κρούσματα.
Η τάση πάντως μέχρι τώρα, τόνισε, «δείχνει ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί το διάστημα αυτό στην Κρήτη γιατί ενώ ήταν χαμηλά τα φορτία μέχρι το πριν από 10 μέρες στο Ηράκλειο, στα Χανιά, αν συγκρίνουμε με τις 28/1 τα δείγματα έχουμε αύξηση και αρκετά μεγάλη αύξηση. Ο κόσμος έχει κουραστεί να ακούει για κρίσιμες, όμως έτσι είναι, έχουμε με ένα μεταλλαγμένο στέλεχος που κυκλοφορεί αυξημένης μεταδοτικότητας, οι θερμοκρασίες, ο χειμώνας είναι ένα βέλτιστο περιβάλλον και για τη διατήρηση και για τη μετάδοση. Είναι κρίμα λίγο πριν καταφέρουμε να χτίσουμε σιγά-σιγά την ανοσία της κοινότητας, να μην προλάβουμε να προχωρήσουν οι εμβολιασμοί για να αρχίζει να χτίζεται η ανοσία, είναι κρίμα να χαθούν άνθρωποι, είναι κρίμα να μας ξεφύγει όταν τα πήγαμε καλά μέχρι τώρα ως Κρήτη».
Όπως τόνισε, «το δίκτυο αυτό, είναι ένα σημαντικό εργαλείο παρακολούθησης γιατί εκτιμάς τη διασπορά, το μέγεθος του ιικού φορτίου στην κοινότητα και συμπληρώνει αποτελεσματικά την κλασική επιδημιολογική επιτήρηση, γιατί σου παρέχει πληροφορία για το σύνολο του πληθυσμού, και προσυμπτωματικούς και συμπληρωματικούς, κάτι που δεν το έχουμε. Είναι ένα εργαλείο έγκαιρης προειδοποίησης και απόκρισης γιατί αν συνεκτιμηθεί, και αυτό θα εξαρτηθεί από το πόσο σωστά είναι τα δεδομένα και επιστημονικά τεκμηριωμένα, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δεις ποιες ποια είναι τα μέτρα τα οποία θα λάβεις υπόψη μαζί με τους άλλους δείκτες και να είναι έτσι πιο αποτελεσματικά και στοχευμένα τα μέτρα τα οποία θα λαμβάνει η Πολιτεία ή θα εισηγούνται οι ειδικοί, αφού λάβουν την πληροφορία αυτή υπόψιν τους την πληροφορία αυτή συνεκτιμώντας βέβαια και τους άλλους δείκτες τους οποίους λαμβάνουν υπόψη τους».
Όπως είπε, υπάρχει μία τάση σε όλες τις πόλεις της Κρήτης κάθε εβδομάδα παίρνουμε κάνουμε δύο δειγματοληψίες – σε άλλες πόλεις υπάρχει ;eνα δείγμα σύνθετο που με αυτόματο δειγματολήπτη παίρνει όλο το 24ωρο σταθερή ποσότητα ανά μια-δυο ώρες δεν έχουν όλοι αυτή τη δυνατότητα και παίρνουν ένα δείγμα μεσοσταθμικό – όλες τις πόλεις τις παρακολουθούμε και αυτό που φαίνεται είναι μία αύξηση. Ξεκινήσαμε να παρακολουθούμε τέλος Νοεμβρίου – αρχές Δεκεμβρίου όταν ξεκινήσαμε υπήρχε ένα μέτριο φορτίο έως και υψηλό σε κάποιες πόλεις, το οποίο ανακόπηκε όμως μετά το lockdown του Νοεμβρίου. Έτσι λοιπόν ο Δεκέμβρης κύλησε ομαλά, ακόμα και μετά τις γιορτές στις περισσότερες πόλεις, σχεδόν με χαμηλά φορτία έως μη ανιχνεύσιμα σε κάποιες πόλεις όμως υπάρχει μία τάση αύξησης με διακύμανση και διαβάθμιση ανάλογα με την πόλη από τις 26-27 του Ιανουαρίου και μετά. Στον Άγιο Νικόλαο η αύξηση στα λύματα εντοπίστηκε όπως είπε από τις 28/1 και αυξήθηκε 9 με 10 φορές από αυτή την πρώτη αύξηση. Στην περιοχή το ιικό φορτίο παραμένει σταθερό μεν, αλλά υψηλό. Την προηγούμενη εβδομάδα δεν είχαμε αύξηση, παραμένει το ιικό φορτίο που είχαμε μια μέρα πριν.
Στο Ρέθυμνο μετά από μια πάρα πολύ υψηλή αύξηση την περασμένη εβδομάδα, έχουμε το τελευταίο δείγμα να έχει αρχίσει να πέφτει στο μισό. Στο Ρέθυμνο οι ενδείξεις εμφανίστηκαν μία εβδομάδα πριν έχουμε την εκτίναξη των κρουσμάτων, το ίδιο έγινε και στον Άγιο Νικόλαο.
Για το εθνικό δίκτυο λυμάτων από τον ΕΟΔΥ, είπε ότι «το λύμα είναι ένα δείγμα με πολύ μεγάλη διακύμανση από στιγμή σε στιγμή στον Άγιο Νικόλαο παίρνουμε με ένα μεσοσταθμικό κάποια στιγμή της μέρας, καταλαβαίνετε ότι θα ήταν διαφορετικά και πιο έγκυρα τα αποτελέσματα εάν περνάμε μία δειγματοληψία 24 ώρες αντιπροσωπευτικό δείγμα ανά μία ώρα, κλπ.».
Για τη δημιουργία του Εθνικού δικτύου – που θα συντονίζει ο ΕΟΔΥ και θα συμμετέχουν το Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του Τμήματος Χημείας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Εργαστήριο Υγιεινής του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών, η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), τα Περιφερειακά Εργαστήρια Δημόσια Υγείας του ΕΟΔΥ στη Θεσσαλία και την Κρήτη καθώς και το Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (ΚΕΔΥ) του ΕΟΔΥ – είπε πως «αυτή τη βδομάδα ανταλλάσσουμε μεταξύ μας τα εργαστήρια που συμμετέχουμε δείγματα για να κάνουμε επικύρωση των μεθόδων, στη συνέχεια έχουμε την κανονικοποίηση του δείγματος. Πρέπει λοιπόν να γίνει ένας εξορθολογισμός του δείγματος διότι υπάρχουν πολλοί φυσικοί και χημικοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν. Αφού γίνουν όλα αυτά, εφαρμόζουμε ένα μοντέλο το οποίο θα γίνει στο μέλλον, αφού όμως λύσουμε αυτά, όλα τα εργαστήρια του δικτύου, τότε μπορούμε πιο έγκυρα να δώσουμε μία αναγωγή να κάνουμε αναγωγή σε ανθρώπινα κρούσματα.
Η τάση πάντως μέχρι τώρα, τόνισε, «δείχνει ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί το διάστημα αυτό στην Κρήτη γιατί ενώ ήταν χαμηλά τα φορτία μέχρι το πριν από 10 μέρες στο Ηράκλειο, στα Χανιά, αν συγκρίνουμε με τις 28/1 τα δείγματα έχουμε αύξηση και αρκετά μεγάλη αύξηση. Ο κόσμος έχει κουραστεί να ακούει για κρίσιμες, όμως έτσι είναι, έχουμε με ένα μεταλλαγμένο στέλεχος που κυκλοφορεί αυξημένης μεταδοτικότητας, οι θερμοκρασίες, ο χειμώνας είναι ένα βέλτιστο περιβάλλον και για τη διατήρηση και για τη μετάδοση. Είναι κρίμα λίγο πριν καταφέρουμε να χτίσουμε σιγά-σιγά την ανοσία της κοινότητας, να μην προλάβουμε να προχωρήσουν οι εμβολιασμοί για να αρχίζει να χτίζεται η ανοσία, είναι κρίμα να χαθούν άνθρωποι, είναι κρίμα να μας ξεφύγει όταν τα πήγαμε καλά μέχρι τώρα ως Κρήτη».
Όπως τόνισε, «το δίκτυο αυτό, είναι ένα σημαντικό εργαλείο παρακολούθησης γιατί εκτιμάς τη διασπορά, το μέγεθος του ιικού φορτίου στην κοινότητα και συμπληρώνει αποτελεσματικά την κλασική επιδημιολογική επιτήρηση, γιατί σου παρέχει πληροφορία για το σύνολο του πληθυσμού, και προσυμπτωματικούς και συμπληρωματικούς, κάτι που δεν το έχουμε. Είναι ένα εργαλείο έγκαιρης προειδοποίησης και απόκρισης γιατί αν συνεκτιμηθεί, και αυτό θα εξαρτηθεί από το πόσο σωστά είναι τα δεδομένα και επιστημονικά τεκμηριωμένα, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δεις ποιες ποια είναι τα μέτρα τα οποία θα λάβεις υπόψη μαζί με τους άλλους δείκτες και να είναι έτσι πιο αποτελεσματικά και στοχευμένα τα μέτρα τα οποία θα λαμβάνει η Πολιτεία ή θα εισηγούνται οι ειδικοί, αφού λάβουν την πληροφορία αυτή υπόψιν τους την πληροφορία αυτή συνεκτιμώντας βέβαια και τους άλλους δείκτες τους οποίους λαμβάνουν υπόψη τους».
